ایران کد،پیوند دهنده عناصر تولید و مصرف کالا در کشور
شعار از تولید به مصرف را گاه گاه در کوچه و برزن این سرزمین شنیده‌ایم. ندایی است که باعث می‌گردد نگاه مصرف‌کننده را به سمت خود کشیده و اطمینان خاطر از حذف واسطه‌ها در چشمانش متبلور گردد. راهی برای دستیابی بهتر و آسانتر به کالای مورد نظر و البته با هزینه ای کمتر. این مورد سطحی‌ترین و عامی‌ترین تصوری است که از شعار مزبور می‌توان برداشت نمود. این شعار دارای دو جنبه مختلف و یا به عبارتی دو عنصر حیاتی و اصلی است.
طرف اول، تولیدکننده (عرضه‌کننده) کالا بوده که جایگاه مهمی در این تبادل دارد. کالای تولیدی وی در یک چرخه تجاری و بازرگانی وارد گردیده و قرار است با عمل فروش حیات وی تضمین گردد. این مهم نیازمند بستر لازمی است که بتواند نقش زندگی و پویایی را بازی نموده و تولیدکننده را در پیشبرد عملیات یاری دهد.
طرف دوم این معامله، مصرف‌کننده کالا که نیازمند است و برای مرتفع کردن احتیاجات خود وارد بازی گردیده است. نقش مهمی که با دست یافتن به کالای مورد نظر و منتخب وی وارد مرحله مربوطه می‌گردد.
نقشهای مختلفی که در این گفتار برای تولیدکننده و مصرف‌کننده تعریف گشت نقشهای مستقل این دو عنصر است. در واقع بجز نقشهای مستقل این دو عنصر، نقشهای اثربخش و متعاملی نیز می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. تولیدکننده با عرضه کالای خود علاوه بر حفظ حیات خود، حیات مصرف‌کننده را رهبری مینماید و در مقابل مصرف‌کننده با خرید کالای مورد نظر پویایی طرف مقابل را باعث می‌گردد. سالیان زیادی است که تعامل این دو عنصر در بسترهای مختلف تعریف می‌شود. استفاده از ظرفیت‌های متنوع چرخه کسب و کار این طرق را تعریف و به عناصر تحمیل کرده است. بازار تجاری، فروشگاه، میادین عرضه، صنوف عرضه، واسطه‌های مختلف، دفاتر فروش و بازرگانی و غیره مهمترین ابزاری هستند که در پیوند تولید و مصرف نقش داشته‌اند؛ اما آیا این که موجودیت‌ها توانسته‌اند این پیوند را به شکل کامل و جامع برقرار نمایند عنوان سؤالی است که باعث می‌گردد صاحبان فکر همواره در تکاپوی کشف راهکاری در جهت بهبود رابطه مذکور و استخراج راه حلی در جهت توسعه همکاری عرصه‌های مختلف صنعت و تجارت باشند.
در چرخه سنتی حاکم بر عملیات عرضه کالای کشور این نکته ثابت گردیده که تاکنون نه تولیدکنندگان توانسته‌اند کالای خود را به همگان بشناسانند و هم مصرف‌کنندگان نتوانسته‌اند همواره کالای مورد توجه خود را در قواره کامل با حق مقایسه و انتخاب تأمین نمایند. در این گیر و دار متولیان زنجیره صنعت و تجارت (چه دولتی چه خصوصی) هم نتوانسته‌اند اطلاعات لازم عناصر حاکم بر این زنجیره را به شکل جامع استحصال نمایند.
با این ضعف هیچگاه اطلاعات و آمار لازم برای تصمیم‌گیری‌ها و سیاستگزاری مرتبط در اختیار متولیان قرار نگرفته است. امروز هیچ سازمان و هیچ ارگانی از کشور نمی‌تواند این ادعا را داشته باشد که آمار دقیق و به‌روزی از عرضه‌کنندگان کالا و به تبع آن اطلاعات آماری از میزان مصرف کالاهای کشور در اختیار دارد. عدم پوشش اطلاعاتی ظرفیت تولیدی و در مقابل میزان مصرف کشور در حوزه‌های مختلف کالا باعث می‌گردد آمار و اطلاعات اقتصادی کشور همواره با تخمین‌های سطحی و با حدود بالا و پایین نجومی در دسترس قرار گیرد.
نظامی که در حال حاضر وزارت بازرگانی تحت عنوان ایران کد به تصویب هیأت محترم وزیران دولت رسانده است می‌خواهد حلقه واسط بین تولید و مصرف کشور را تعریف و تمامی عناصر مرتبط را از منافع و عواید خود منتفع نماید.
امروزه بسیاری از وارداتی که در کشور صورت می‌گیرد به دلیل عدم شناخت ظرفیت‌های تولیدی کشور است. یعنی کالای مورد نظر در کشور ساخته می‌شود و یا می‌تواند تولید شود ولی به دلیل عدم شناخت فضای عرضه به راحتی از خارج وارد کشور می‌گردد. آیا درمورد یک کالای خاص فکر می‌کنید فقط ظرفیت تولید کشور همانی است که در فروشگاههای زنجیره‌ای و یا در بیلبوردهای سطح شهر و یا در تیزرهای تلویزیونی مشاهده می‌گردد. بسیاری از تولیدکنندگان به دلیل عدم توان در تبلیغات وسیع و پردامنه در کشور یا در حد کمتر از توان تولید می‌نمایند و یا به تعطیلی می‌رسند.
مصرف‌کننده نیز فضایی غیر از فروشگاههای بزرگ و اثرات تبلیغاتی رسانه‌ای برای شناخت کالای مورد نظر خود ندارد.
ایران کد با هدف پوشش عناصر مختلف زنجیره تأمین می‌خواهد علاوه بر شناخت ظرفیت‌های تولیدی و توزیعی کشور بستر مناسبی را برای تعامل داد و ستد اطلاعاتی عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان و کلیه متولیان زنجیره صنعت و تجارت حاصل نماید. بنابراین اجرای این مصوبه دولت که حاصل دسترنج و تلاش عزیزانی از ایران اسلامی است می‌تواند به تولید کننده مسیری را به عرضه و نمایش توانمندی خود (محصولات) و به مصرف‌کننده بستری برای بررسی، مقایسه، تحلیل و انتخاب کالای مورد نظر خود ارایه دهد. ایران کد با هدف ایجاد زبان مشترک در زنجیره تأمین وارد گردیده است و برای این مهم به حیاتی‌ترین عنصر این زنجیره تمرکز دارد. کالا به عنوان کانون فعالیتهای لجستیکی در ایران کد صاحب شخصیت و اعتبار گشته و همانند تمامی ما ایرانیان صاحب کد ملی خواهد گشت. اختصاص یک کد واحد به هر قلم کالا باعث می‌گردد اولاً کالا با شخصیت و اطلاعات اصلی وارد عرصه گشته و هم مصرف‌کننده مطمئن گردد که کالای مورد نظر وی هم همانی است که نیاز او را برآورده مینماید و هم اصلح‌ترین انتخابی است که می‌تواند داشته باشد. ورود به بازار مجازی اطلاعات تجارت و صنعت در بستر فن آوری اطلاعات و فضای اینترنت فواید بسیاری برای عرضه کننده و مصرف کننده حاصل مینماید.
ایران کد ابزاری در جهت تحقق آرمانی با عنوان مصرف کالای ایرانی بوده و انگیزه صاحبان فکر، فن، حرفه و توان را به حد غائی خود در جهت مشارکت بیشتر برخواهد انگیخت. تسهیلی که با مشارکت صاحبان عرصه‌های مختلف تجارت و صنعت در مدت نه چندان طولانی می تواند اثرات مثبت و صرفه جوییهای کلان اقتصادی برای تمامی عناصر درگیر حتی مصرف کننده کالا در پی داشته باشد.
مجید کافی
عضو هیات مدیره و مدیر IT
مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران