سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر گرامی باد
آزادسازی خرمشهر از اهداف اصلی عملیات بیت‌المقدس در خلال جنگ ایران و عراق بود، که توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران (به فرماندهی علی صیاد شیرازی) و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به فرماندهی محسن رضایی) انجام گرفت. بعدازاین نبرد، شهر خرمشهر پس از ۵۷۶ روز اشغال توسط نیروهای ارتش عراق، در روز سوم خرداد سال ۱۳۶۱ توسط نیروهای مسلح ایران بازپس گرفته شد. فتح خرمشهر بازتاب جهانی داشت و عراق با از دست دادن خرمشهر، ازنظر سیاسی تکیه‌گاهش را برای مذاکره از دست داد. این نبرد ازلحاظ نظامی، به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق شناخته می‌شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ روز ۳ خرداد را به‌عنوان؛ روز مقاومت، ایثار و پیروزی در تقویم رسمی ایران نام‌گذاری کرده است.
عملیات بیت‌المقدس بزرگ‌ترین عملیات نیروهای مسلح ایران در جنگ ایران و عراق محسوب می‌شود. نیروهای ایرانی با توان ۱۳۰ هزار سرباز در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ در محور اهواز، خرمشهر و دشت آزادگان، به فرماندهی امیر سپهبد علی صیاد شیرازی، باهدف آزادسازی خرمشهر این عملیات را آغاز کردند. عملیات بیت‌المقدس ۳ هفته به طول انجامید.
در ابتدا نیروهای عراقی باهدف آغاز عملیات دفاعی از خرمشهر عقب‌نشینی کردند و در تاریخ ۱ خرداد ۱۳۶۱ ارتش عراق پاتک بزرگی را برای پس زدن نیروهای مسلح ایران آغاز نمود و سرانجام نیروهای ایرانی توانستند در مقابل پاتک گسترده ارتش عراق، مقاومت نمایند و در تاریخ ۳ خرداد ۱۳۶۱ نیروهای ایرانی، به‌طور کامل بر شهر خرمشهر مسلط شدند و این شهر را که از روزهای نخست جنگ به اشغال ارتش عراق درآمده بود، آزاد نمودند. در هنگام عقب‌نشینی نیروهای ارتش عراق، بیش از ۱۹٫۰۰۰ سرباز عراقی به اسارت نیروهای ایرانی درآمدند، همچنین مقادیر قابل‌توجهی مهمات و ادوات رزمی باقیمانده در خرمشهر نیز در کنترل نیروهای ایرانی قرار گرفت.
انجام عملیات بیت‌المقدس در ۴ مرحله برنامه‌ریزی‌شده بود، که هر مرحله در مقایسه با عملیات ثامن‌الائمه و عملیات طریق‌القدس خود یک عملیات بزرگ به‌حساب می‌آید. آزادسازی خرمشهر که در پی اجرای مرحله چهارم انجام گرفت، از مهم‌ترین نتایج این عملیات بود.
نتایج نظامی به‌دست‌آمده از عملیات بیت‌المقدس:
- آزادسازی ۵۴۰۰ کیلومترمربع از خاک کشور اسلامی ازجمله خرمشهر و تأمین ۱۸۰ کیلومتر خط مرزی
- 19 هزار اسیر و ۱۶ هزار کشته از دشمن
- انهدام ۶۰ فروند هواپیما ، ۳ فروند هلی‌کوپتر، ۴۱۸ دستگاه تانک و نفربر، ۳۰ قبضه توپ، ۴۹ دستگاه خودرو.
- غنایم به‌دست‌آمده : یک فروند هلی‌کوپتر، ۱۰۵ دستگاه تانک و نفربر و ۵۶ دستگاه خودرو.
- در جریان آزادسازی خرمشهر حدود ۱۶ هزار نیروی عراقی کشته و زخمی شدند
پس از فتح خرمشهر
پس از آزادسازی خرمشهر رزمندگان ایرانی در اولین اقدام خود در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه کردند. خبر پیروزی آزادسازی خرمشهر به‌سرعت پخش شد و همه ملت مسلمان ایران را غرق شادی و سرور کرد و مردم ایران با حضور در مساجد نماز شکر به‌جای آورده و ندای ا… اکبر سردادند.
امام خمینی به مناسبت آزادی خرمشهر پیامی خطاب به ملت ایران صادر کرد. در اولین بخش این بیانیه آمده است: ( با تشکر از تلگراف‌هایی که در فتح خرمشهر به اینجانب شده است، سپاس بی‌حد بر خداوند قادر که کشور اسلامی و رزمندگان متعهد و فداکار آن را موردعنایت و حمایت خویش قرارداد و نصر بزرگ خود را نصیب ما فرمود). پس از فتح خرمشهر برای اولین بار از شروع جنگ ،ایران در موضع قدرت قرار گرفت
درواقع فتح خرمشهر، دفاع مقدس را وارد مرحله نوینی کرد و برای اولین بار از شروع جنگ تحمیلی ایران در موضع قدرت قرار گرفت. این فتح مبین انعکاس جهانی داشت و ازنظر سیاسی عراق با از دست دادن خرمشهر تکیه‌گاهش را برای مذاکره از دست داد. جنگ ایران و عراق به‌طورکلی به دو مقطع تقسیم می‌شود، مقطع اول مربوط به آغاز جنگ تا آزادسازی خرمشهر است که استراتژی ایران نظامی و باهدف بیرون راندن عراق از خاک کشور بود و مقطع بعدی مربوط به پس از آزادسازی خرمشهر است که استراتژی ایران دوگانه بود.