گرامیداشت روز جهانی گمرک
علیرضا ملکی مدیرعامل مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران ضمن تبریک به مناسبت روز جهانی گمرک از فرصت‌های مشترک همکاری GS1 با گمرکات ایران خبر داد.
سازمان جهانی گمرک سال 2020 را تحت عنوان “گمرک، تقویت‌کننده ثبات برای مردم، شکوفایی اقتصادی و محیط زیست ” نامگذاری نموده است که نشان‌دهنده اهمیت نقش و وسعت عمل گمرک در حوزه‌های مختلف ازجمله فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط زیست است. براساس این شعار گمرکات عضو این سازمان باید در جهت ایفای وظایف و مأموریت‌های پیش‌بینی شده تلاش کنند و جایگاه خود را ارتقا دهند.
ملکی با اشاره به اینکه گمرک صرفاً یک سیستم بازرسی کننده و ناظر نیست اشاره کرده: در صورتی که نتوان خدمات مناسب ارائه داد تا عملیات گمرکی تسریع گردد، بازارها از دست خواهند رفت. به‌عنوان‌مثال اگر صادرکننده گل نتواند به‌موقع و با همان سرعت رقیب به بازار خارجی دست پیدا کند، دیگر عضویت حضور در آن بازار از بین می‌رود، یعنی رقیب فرصت‌های بیشتری دارد که آن بازار را به دست آورد. به‌صورت خلاصه ورود تجارت الکترونیکی در گمرکات مزایای ذیل را در بردارد:
- کاهش هزینه‌های سربار
- حضور ارزان در بازارهای بین‌المللی
- بازگشت سریع سرمایه
- حمایت از سرمایه‌گذاری با توجه به باز بودن محیط و استانداردها
- امکان برقراری ارتباط بدون محدودیت زمانی و مکانی
- شفافیت در قیمت، موجودی کالا، تولیدکننده و جایگزینی کالا
مزایای استفاده از بارکد در گمرک
ملکی با توجه به اینکه سازمان جهانی GS1 یک سازمان بین‌المللی پیشگام در زمینه طراحی، توسعه و اجرای استانداردهای شناسایی کالا، ضبط خودکار داده‌ها و تبادل الکترونیکی آن‌هاست گف، GS1 و گمرکات می‌توانند همکاری‌های بسیاری خوبی را در این زمینه داشته باشند و ما آماده هرگونه همکاری با گمرکات هستیم.
این سازمان گستره وسیعی از خدمات و راهکارهای اجرایی را برای بهبود کارایی و شفاف‌سازی زنجیره‌های تأمین و تقاضا در سطح جهانی و بخش‌های مختلف صنعتی و تجاری ارائه می‌دهد. GS1 با ایجاد ویژگی ردیابی کالای در دست مشتری تا نقطه مبدأ، می‌تواند اثربخشی بالایی را در طول زنجیره تأمین ایجاد کند.
در این زمینه، واردکنندگان و دولت‌ها می‌توانند از طریق ایجاد یک‌زبان مشترک بین‌المللی برای گروه‌بندی و تشخیص محصولات به كمك استانداردهای جهانی مانند GS1 برای بهبود رصد و رؤیت پذیری محصول و سرعت بخشیدن به زنجیره تأمین كمك بگیرند. شماره جهانی اقلام تجاری یا GTIN را می‌توان در هر زمان برای شناسایی محصولات ورودی و مالک نام تجاری و مدل آن استفاده کرد.
استاندارد GS1 اجازه می‌دهد تا ناظرین بتوانند استفاده مجددی از اطلاعات ثبت‌شده و مدل آن داشته باشند (چیزی که با کد H.S به‌تنهایی ممكن نیست) و دولت‌ها و مأمورین را به‌دقت بیشتر در خصوص محصولات و میزان خطر آن‌ها مطلع می‌سازد. دولت‌ها می‌توانند داده‌های محصول موجود جهانی را از کاتالوگ تجارت الکترونیک که با استانداردهای شبکه هماهنگ‌سازی جهانی داده‌ها (GDSN ) مطابقت دارد، دانلود کنند.
به‌طور خلاصه استفاده از استانداردهای GS1 در گمرکات مزایای ذیل را به همراه خواهد داشت:
- ساده‌سازی و یکنواختی اطلاعات و رویه‌ها
- ایجاد ساختار الکترونیکی برای Data Element های گمرک
- همسوسازی سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با گمرکات
- استفاده از استانداردهای مناسب جهت ارتباط تمامی گمرکات کشور
- مراجعه بازرگانان به یک سازمان به‌صورت Single Window و ارائه اطلاعات لازم
- مبارزه با قاچاق کالا
- کنترل تجارت
- حفظ حقوق تولیدکننده و مصرف‌کننده
- تسهیل در امور تجاری
- ساده‌سازی و تسهیل در خدمات گمرکی
- استانداردسازی فرآیندها و رویه‌ها
- ایجاد فرهنگ نوین IT در گمرکات
- تبادل الکترونیکی داده‌ها با سایر سازمان‌ها
- امکان ایجاد تسهیلات مناسب جهت تجارت
حمل‌ونقل دریایی به دلیل ماهیت بین‌المللی آن در حال حاضر بیش از 90 درصد جابه‌جایی تجارت جهانی کالا را در برگرفته است و سایر شیوه‌های حمل‌ونقل ازجمله جاده‌های، ریلی و هوایی تنها سهمی 10 درصدي از دنیاي حمل‌ونقل دارند. آمارها حاکی از افزایش فزاینده تجارت جهانی کالا و نقش حمل‌ونقل دریایی در آن است که در این میان، بنادر نقش کلیدي را ایفا می‌کنند. در کشور ما حدود 90 درصد از صادرات و واردات کالا از بنادر و اسکله‌های بازرگانی و پایانه‌های دریایی کشور صورت می‌گیرد. با توجه به رتبه پایین تجارت فرامرزی در کشور ما و همچنین زمان قابل‌توجه توقف و معطلی كالا در بنادر و گمركات به‌کارگیری استانداردهای زنجیره‌تامین از قبیل استاندارد موفق جهانی GS1 در بنادر و گمرك‌های ایران ضروری به نظر می‌رسد پیاده‌سازی موفق آن نیاز به طراحی یك سیستم موفق زنجیره تأمین در گمرك‌ها و بنادر دارد. این سیستم را می‌توان به‌گونه‌ای طراحی کرد كه ضمن دستیابی به اهدافی از قبیل تسهیل و تسریع در تجارت و كاهش هزینه‌های آن، سطح امنیت در گمرك و بنادر نیز افزایش‌یافته و اهداف بازرسی و شفافیت نیز محقق شود.