مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی
پیشرفت علم و فناوری مدیران ارشد سازمان را وادار به استفاده از ابزار گوناگون جهت دستیابی به اهدافشان می‌نماید که این امر دسترسی مصرف کنندگان به محصولاتي با قیمت پایین‌تر و کیفیت بالاتر را امكان‌پذير مي‌كند. از سوي ديگر، با توجه به اوضاع حاکم در بازار امروزی و افزایش انتظارات مشتری در زمینه قیمت، کیفیت محصول، تحویل به‌موقع و پیشرفت قابل توجهی که در سیستم حمل و نقل رخ داده، فشاری دو چندان به بنگاه‌ها وارد آورده تا نگاهی مجدد به روند زنجیره تامین بیندازند و با مشتریان و اهداف استراتژیک خود پیوندی دوباره ببندند. چرا که یک زنجیره تامین موثر موجب کوتاه‌تر شدن بازه‌های زمانی تحویل، افزایش رضایت مشتری و کاهش حجم موجودی انبار می‌شود.
مقدمه
برای اینکه بدانید مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی چیست ابتدا باید با برخی مفاهیم آشنا شوید.
پیشرفت علم و فناوری مدیران ارشد سازمان را وادار به استفاده از ابزار گوناگون جهت دستیابی به اهدافشان می‌نماید که این امر دسترسی مصرف کنندگان به محصولاتي با قیمت پایین‌تر و کیفیت بالاتر را امكان‌پذير مي‌كند. از سوي ديگر، با توجه به اوضاع حاکم در بازار امروزی و افزایش انتظارات مشتری در زمینه قیمت، کیفیت محصول، تحویل به‌موقع و پیشرفت قابل توجهی که در سیستم حمل و نقل رخ داده، فشاری دو چندان به بنگاه‌ها وارد آورده تا نگاهی مجدد به روند زنجیره تامین بیندازند و با مشتریان و اهداف استراتژیک خود پیوندی دوباره ببندند. چرا که یک زنجیره تامین موثر موجب کوتاه‌تر شدن بازه‌های زمانی تحویل، افزایش رضایت مشتری و کاهش حجم موجودی انبار می‌شود.
مدیریت زنجیره تامین همچنین بسیاری از محاسبات، تدارکات و تصمیم گیری‌ها مانند برنامه‌ریزی تولید و انتخاب مسیر حمل و نقل را میسر می‌سازد.ترقی و توسعه زنجیره تامین در بنگاه‌هایی رخ خواهد داد که برنامه‌ریزی تولید و انبارداری پیچیده خود را که دارای ضعف اطلاعاتی مي‌باشد را به گونه‌ای کارا هدایت نماید .
مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی پیش‌بینی دقیق‌تر در امر فروش و سازماندهی موثر در تولید را بر عهده خواهد داشت . زیرساختهای آن شامل شش فرآیند: برنامه ریزی الکترونیكي، بازیابی امکانات، تدارکات الکترونیكي، مشارکت الکترونیكي، لجستیک و تبادلات B2B الکترونیکی است .
زنجيره تامين
هر سازمانی، اعم از شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های دولتی، یا کسب و کارهای کوچک می‌خواهند خواسته‌های مشتریان و سهامداران گوناگون خودرا برآورده سازند. عملکرد یک سازمان به وسیله فعالیت‌های سایر سازمان‌هایی که تشکیل زنجیره تأمین می‌دهند، تحت تأثیر قرار می‌گیرد. نقش تسهیم اطلاعات در دستیابی به رقابت پذیری، موضوعی است که طی سال‌های اخیر در سطوح مختلف اعم از شرکت، کسب و کار و زنجیره تأمین مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. کارایی و اثربخشی هر سازمان، حاصل عملکرد مدیریت و ساختار زنجیره تأمین آن سازمان است. رمز بقای سازمانهای امروزی، در درک و شناخت نیاز مشتریان و پاسخگویی سریع به این نیازها نهفته شده است. زنجیرة تأمین شامل تمامی فعالیت‌های مرتبط با جریان و مبادله کالاها و خدمات، از مرحله ماده خام تا مرحلة محصول نهایی قابل مصرف توسط مشتری است. این نقل و انتقالات علاوه بر جریان مواد، شامل جریان اطلاعات و مالی نیز می‌شود.
با توجه به نظر «کریستوفر» زنجیره تأمین شبکه‌ای از سازمانهای بالا دستی تا پایین دستی است که در فرایندها و فعالیت‌های مختلفی درگیر هستند که در قالب محصولات و خدمات در دست مشتری نهایی ایجاد ارزش می‌کنند. تأکید این تعریف بر درنظرگرفتن ارضای نیاز مشتریان در تمامی فعالیت‌های زنجیره تأمین مي‌باشد. با گسترش جهانی شدن بازارها، تنها راه ادامه بقای شرکت‌ها و سازمان‌ها منوط به افزایش رقابت پذیری و کسب و حفظ مزیت رقابتی پایدار است. برای رسیدن به رقابت پذیری زنجیره تأمین، باید خدمت به مشتریان سرلوحه فعالیت‌ها قرار گیرد. امروزه رقابت بین شرکت‌های منفرد، جای خود را به رقابت بین زنجیره‌های تأمین داده است. یکی از قابلیت‌های ضروری برای دستیابی به رقابت پذیری زنجیره تأمین، تسهیم اطلاعات است. تسهیم اطلاعات به توانایی شرکت برای تسهیم دانش با شرکای زنجیره تأمین به شیوه‌ای اثربخش و کارا اشاره دارد. تسهیم اطلاعات اثربخش به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین توانایی‌های فرایند زنجیره تأمین به شمار می‌رود . موفقیت در یکپارچگی زنجیره تامین به ارتباطات قوی که به تبادل داده و ارتباطات الکترونیکی یا تامین الکترونیکی وابسته است، اشاره دارد .
مشتریان به عنوان نیروی محرکی جهت بهبودی زنجیره تامین به شمار مي‌روند .
یکی از قابلیت‌های ضروری برای دستیابی به رقابت پذیری زنجیره تأمین، تسهیم اطلاعات است. تسهیم اطلاعات به توانایی شرکت برای تسهیم دانش با شرکای زنجیره تأمین به شیوه‌ای اثربخش و کارا اشاره دارد. تسهیم اطلاعات اثربخش به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین توانایی‌های فرایند زنجیره تأمین به شمار می‌رود . موفقیت در یکپارچگی زنجیره تامین به ارتباطات قوی که به تبادل داده و ارتباطات الکترونیکی یا تامین الکترونیکی وابسته است، اشاره دارد .
مشتریان به عنوان نیروی محرکی جهت بهبودی زنجیره تامین به شمار مي‌روند .
زنجیره ارزش
مدل زنجیره ارزش که اولین بار توسط مایکل پورتر ارایه شد، چهارچوب ارزشمندی برای لحاظ کردن ارتباط استراتژیک میان وظایف و فعالیت‌های درون سازمانی است. شرکت‌ها از زنجیره ارزش به عنوان الگو و چهارچوبی به منظور درک موقعیت هزینه و شناسایی فعالیت‌های مختلف در اجرای استراتژی، استفاده می‌کنند.
کلیه فعالیت‌های زنجیره ارزش به دو دسته فعالیت‌های اصلی و فعالیت‌های پشتیباني تقسیم می‌شوند:
1- فعالیت‌های اصلی که شامل لجستیک داخلی (عملیات ساخت/تولید کالا)، لجستیک بیرونی، بازاریابی و فروش، و خدمات است.
2- فعالیت‌های پشتیبانی شامل زیرساختارهای مدیریتی شرکت است كه تمامی فرایندها و سیستم‌هایی که هماهنگی فعالیت‌ها را تضمین می‌کند را در برمي‌گيرد. مدیریت منابع انسانی، توسعه تکنولوژی و تدارکات از اين جمله اند.
زنجیره‌های عرضه یا ارزش به جای اینکه تنها یک سازمان را شامل شوند معمولا سازمانهای تجاری جداگانهای را دربر مي‌گيرند. به علاوه زنجیره عرضه با ارزش برای هر سازمانی دارای دو بخش است:یک بخش عرضه و یک بخش تقاضا. بخش عرضه از شروع زنجیره (ابتدای زنجیره) آغاز شده و با عملیات داخلی سازمان خاتمه مییابد. بخش تقاضا در زنجیره از نقطهای که ستاده سازمان به مشتری به آن تحویل داده می‌شود شروع شده و به مشتری نهایی در زنجیره پایان مییابد. زنجیره تقاضا عبارتست از بخش فروش و توزیع. در زنجیره ارزش طول و اندازه هر بخش وابسته به مکانی است که یک سازمان خاص در زنجیره قرار دارد؛ سازمانی که به مشتری نهایی نزدیکتر است.
برای مطالعه ادامه مقاله مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی وبسایت e-code را مشاهده کنید.