شفافیت در زنجیره تامین
1- مقدمه
امروزه توانايي رهگیری و رديابي كالاها و اطلاعات كه باعث شفافيت زنجيره تأمین و پاسخگويی مناسب به نيازهای بازار می شود. كليد مديريت موفق و مؤثر، تداركات زنجيره تأمین است. توليدكنندگان، ارائه‌دهندگان خدمات و خرده‌فروشی ها به خاطر عدم شفافيت در زنجيره تأمین و نفوذ كالاهای قاچاق و جعلی در بازار، با چالش‌های متعددی روبرو هستند. اين عدم شفافيت مي‌تواند سبب به خطر افتادن ايمني مصرف‌كنندگان، تهديد امنيت ملي و اقتصاد شود. براي دستيابي به شفافيت در زنجيره تأمین نياز است تمامي ذينفعان تجاري، موقعيت‌‌هاي تجاري و محصولات موجود در زنجيره تأمین را به صورت يكتا شناسايي کرده و در هر نقطه از زنجيره تأمین، اطلاعات آنها توسط شركاي تجاري، ضبط و ثبت و به صورت يكپارچه بين ذينفعان تجاري به اشتراك گذاشته شود. بدين ترتيب در صورت ورود كالاي غير مجاز به هر یک از بخش‌هاي زنجيره تأمین، قابليت رديابي اطلاعات آن امكان‌پذير است. قابليت رديابي زماني موفقيت‌آميز خواهد بود كه بر مبناي استانداردهاي جهاني، پايه و اساسي جهت مبادلات شفاف و قابل درك براي تمامي اركان زنجيره تأمین بنا کند. اين گزارش به بررسي استانداردها و راهكارهاي GS1 در راستاي شفافيت زنجيره تأمین و جهت مبارزه با جعل و قاچاق كالا مي‌پردازد.
با توصيف استانداردهاي GS1، به تشريح موارد زير پرداخته ميشود.
- چگونه می توان يك موجوديت در زنجيره تأمین را به صورت يكتا جهت رديابي و شفافيت در زنجيره تأمین شناسايي كرد؟
- چگونه طرفين تجاری می‌توانند محصولات قاچاق و يا جعلي را شناسايی و فراخوان كنند؟
- چگونه چارچوبی برای همكاری بين طرفين برای شناسايی و تأييد خدمات می توان تهيه كرد؟
2- شفافيت زنجيره تأمین
شفافيت می تواند معاني متفاوتي را براي هر یک از شركاي تجاري در زنجيره تأمین داشته باشد. از منظر توليدكننده، شفافيت در فرايند به معنای آگاهي از آن است كه تا چند روز مي‌تواند با مواد خام موجود، توليد داشته باشد. از منظر خرده‌فروشان، شفافيت مي‌تواند به معناي آگاهي دقيق از موجودي كالاها در فروشگاه، انبار و مراكز توزيع باشد. در حوزه بهداشت و درمان فاكتوري كه اهميت بسيار دارد، قابليت ضبط و مستندسازي زنجيره نگهداري محصولات دارويي است.
مشاوران و ارائه‌دهندگان خدمات نيز ديدگاه‌هاي خود را در مورد شفافيت دارند. سيستم‌هاي ERP، نرم‌افزارهاي مديريت زنجيره تأمین، باركدها، تكنولوژي RFID، رايانه‌ها و تلفن‌هاي همراه، برنامه‌هاي پايگاه داده و تبادل‌هاي اطلاعاتي وب محور، همگي مي‌توانند راهكارهايي براي ارتقاي شفافيت به حساب آيند. در حقيقت هيچ يك از آنها به تنهايي نمي‌تواند يك راهكار جامع را ارائه كنند و هر یک از آنها بخشي از شفافيت به شمار مي‌آيند.