اخبار و مقالات

معرفی کتاب «آشنایی با سازمان جهانی GS1 و استانداردهای آن»
نویسندگان: مهندس علیرضا ملکی، دکتر علی عباسی‌رائی
ناشر: شرکت چاپ و نشر بازرگانی

معرفی کتاب «آشنایی با سازمان جهانی GS1 و استانداردهای آن»
نویسندگان: مهندس علیرضا ملکی، دکتر علی عباسی‌رائی
ناشر: شرکت چاپ و نشر بازرگانی

جهت اطلاع از نحوه سفارش کتاب با شماره 02188937525 تماس حاصل فرمایید.

سازمان جهانی  GS1 برای اولین بار در سال 1973 در آمریکا با نام UCC، به منظور افزایش سرعت عملیات در نقطه فروش، تاسیس شد. در سال 1977 نیز سازمانی مشابه  UCC در اروپا با همان اهداف با نام  EAN تشکیل شد. این دو سازمان در سال 2005 با هم ادغام شده و سازمان جهانی به نام GS1 بنیان نهاده شد. این سازمان جهانی با شعار «زبان جهانی کسب‌وکار » به دنبال ارائه راه‌حل‌های مناسب برای تسهیل فرایندهای زنجیره تأمین و بهبود کسب‌وکارها بوده است. برای این منظور سازمان جهانی GS1 استانداردهای جهانی برای کدگذاری و شناسایی اقلام تدوین و ارائه نموده است. این سازمان هم‌اکنون در بیش 114 کشور جهان نمایندگی دارد. کشور ایران در سال 1374 به جهت نوین سازی و مکانیزه کردن نقطه فروش خرده‌فروشی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بر اساس مصوبه هیئت وزیران مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران تاسیس شد و موفق به اخذ نمایندگی EAN شد. درسال 2005 با تغییر EAN به GS1، نام EAN ایران نیز به GS1 ایران تغییر پیدا کرد. در طول 20 سال اخیر برخی از استانداردهای این نظام جهانی در کشور پیاده‌سازی شده که متداول‌ترین آن‌ها استفاده از کدهای GS1 در خرده‌فروشی و نقطه فروش فروشگاه‌های زنجیره‌ای بوده است.
علیرغم حضور 24 ساله استانداردهای این نظام جهانی در کشور، متأسفانه هنوز آن‌طور که شایسته است قابلیت‌های بی‌نظیر استانداردهای این نظام جهانی در حوزه لجستیک، صنعت و بازرگانی کشور مورد استفاده قرار نگرفته است. مهم‌ترین انگیزه نگارش این کتاب همین مساله یعنی معرفی کامل این سازمان جهانی و استانداردهای آن بوده است. نگارندگان امیدوارند چاپ و انتشار این کتاب گامی مهم در جهت آشنایی بخش صنعت و بازرگانی کشور با سازمان جهانی GS1 و ترویج استانداردهای آن در کشور شود. در ادامه معرفی اجمالی فصول کتاب آمده است.

فصل اول: آشنایی با سازمان جهانی GS1             
در فصل نخست به معرفی سازمان جهانی GS1 و تاریخچه پیدایش آن پرداخته شده است. اهداف، چشم‌انداز و مأموریت، اصول معماری سازمان GS1 و ارتباط آن با سازمان‌های بین‌المللی در این فصل تبیین گردید. همچنین در این فصل اشاره می‌شود که GS1 دارای 4 دسته استانداردهای اصلی به شرح زیر است: 

•    استانداردهای شناسايی محصول (IDENTITY)
•    استانداردهای ضبط خودکار (CAPTURE)
•    استانداردهای به اشتراک‌گذاری اطلاعات (SHARE)
•    استانداردهای به‌کارگیری یا کاربرد اطلاعات (USE)

فصل دوم: استانداردهای شناسایی GS1
پس از معرفی اجمالی انواع استانداردهای GS1 در فصل اول، در فصول دوم تا چهارم این استانداردها به صورت مشروح تشریح می شود. فصل دوم استانداردهای اصلی و پایه GS1 یعنی استانداردهای شناسایی یا در واقع همان انواع کلیدهای شناسایی GS1 را تشریح می‌کند. 
GS1 به تمامی موجودیت‌های درگیر در زنجیره تأمین یک شناسه (کد) منحصربه‌فرد اختصاص می‌دهد. همان‌طور که در فصل نخست اشاره گردید، مهم‌ترین این شناسه‌ها عبارت‌اند از:

•    شماره جهاني قلم تجاري ( GTIN)
•    شماره جهاني موقعیت یا مكان (GLN )
•    كد سريالي كانتينر يا بسته ارسالي ( SSCC) 
•    شماره جهاني كوپن (GCN )
•    شناسه جهاني دارايي برگشتني ( GRAI)
•    شناسه جهاني دارايي ثابت یا شخصي ( GIAI)
•    شماره جهاني رابط خدماتي ( GSRN)
•    شناسه جهاني نوع سند ( GDTI)
•    شماره جهاني شناسايي مرسوله ( GSIN)
•    شماره جهاني شناسايي براي محموله (GINC )

 
فصل سوم: استانداردهای ضبط خودکار داده‌ها GS1
پس از شناسایی موجودیت‌های زنجیره تامین توسط کلیدهای شناسایی GS1، برای اینکه اطلاعات به صورت مکانیزه ثبت و ضبط شود،کلیدهای شناسایی باید تبدیل به نماد بارکد شود. به عبارتی، به‌منظور کاهش خطا و اشتباه در وارد کردن کدها در اسناد مالی و تجاری، سازمان جهانی GS1 یک سری حامل‌های داده را برای ضبط خودکار داده‌ها معرفی و استانداردهای آن‌ها را عرضه نموده است که برای شناسایی خودکار اقلام و موجودیت‌ها، متناسب با نوع اقلام و موارد کاربرد استفاده می‌شوند. در فصل سوم انواع استانداردهای ضبط خودکار داده‌ها شامل نمادهای خطی، نمادهای دو بعدی و تگ‌های RFID شرح داده شده است.

فصل چهارم: استانداردهای به اشتراک‌گذاری داده‌ها در GS1
سازمانی جهانی GS1 به‌منظور به اشتراک‌گذاری داده‌ها بین همه بازیگران زنجیره تأمین استانداردهایی معرفی نموده است. این داده‌ها دامنه وسيعي از سفارش‌هاي خريد و صورتحساب‌ها گرفته تا كاتالوگ‌هاي محصولات و گزارش‌هاي فروش را در بر مي‌گيرد و در آن‌ها اطلاعات حياتی قبل، همراه يا به دنبال كالاهاي فيزيكي در تراكنش‌هاي تجاري جابه‌جا مي‌شوند. GS1 براي طرف‌هاي تجاري ابزار مناسبي فراهم مي‌سازد تا داده‌هاي تجاري را از يك برنامه كامپيوتري مستقیماً به برنامه كامپيوتري ديگري ردوبدل كنند. در فصل چهارم استانداردهای به اشتراک‌گذاری داده در GS1 معرفی می‌شود.

فصل پنجم: قواعد جایگذاري انواع بارکد بر روی اقلام
از آنجا که برای اسكن موفقیت‌آمیز نماد کدمیله‌ای، لازم است جایگاه مناسبی برای چاپ آن بر روی محصول انتخاب شود، در این فصل اصول كلي جایگذاري نمادهای كدميله‌اي روي انواع اقلام، بسته‌بندی‌ها، جعبه‌ها و ظروف ارائه می‌شود. برای اسكن موفقیت‌آمیز نماد کدمیله‌ای، لازم است جایگاه مناسبی برای چاپ آن بر روی محصول انتخاب شود. در اسكن خودکار، نماد باید طوری قرار گیرد که در میدان دید اسكنر باشد. 

فصل ششم: صنایع هدف GS1
استانداردهای GS1 در ابتدا فقط برای حل مسائل خرده‌فروشی توسعه و ایجاد شدند. اما به مرور زمان و با تکامل استانداردها، مدیران این سازمان تصمیم به جاری‌سازی این استانداردها در سایر صنایع و حوزه‌ها گرفتند. چرا که معتقد بودند این استانداردها توانایی حل مسائل سایر حوزه‌ها را نیز دارند. صنایع اصلی که که GS1 به دنبال جاری‌سازی استانداردهای خود برای بهبود آنهاست عبارت‌اند از:

•    بخش خرده‌فروشی                            
•    بخش بهداشت و درمان
•    لجستیک و حمل‌ونقل
•    مواد غذایی

فصل هفتم: سرویس‌های مهم GS1
در این فصل انواع خدمات قابل ارائه GS1 از جمله: GEPIR که یک سرویس جستجو است که توسط GS1  جهانی ارائه شده تا تمام کاربران نهایی را قادر سازد اطلاعات مربوط به کلیدهای شناسایی GS1 را جستجو کند، سرویس شبکه جهانی همزمان‌سازی داده‌ها (GDSN)، سرویس GS1 CLOUD، سرویس شناسه جهانی نهاد حقوقی (LEI) و … ارائه شده است.

فصل هشتم: مباحث تکمیلی
با توجه به گسترده بودن مفاهیم و مطالب مرتبط با نظام جهانی GS1 و به‌منظور جلوگیری از قطورتر شدن کتاب، در این فصل مباحث باقیمانده به‌صورت مختصر ارائه شد. درواقع در این فصل مباحث تکمیلی مرتبط با نظام GS1 جهانی را که در فصول قبل مجال ارائه آن‌ها فراهم نشد، ارائه گردید. از جمله: قواعد تخصیص انواع شناسه‌ها GS1، صحت‌سنجی بارکد، چگونگی تولید رقم کنترل (Check Digit)، آشنایی با طبقه‌بندی جهانی محصولات (GPC) و …