معرفی عوامل اختلال در فرايند اسکن کردن باركدها
مقدمه
در زنجيره‌هاي تأمين و تقاضا، اطلاعات مختلفي مانند شناسه كالا، تاريخ توليد و انقضا، شماره بَهر (بچ) توليد، شماره سريال و غیره درباره اقلام وجود دارد كه لازم است در فرايندهاي اطلاعاتي از آن اطلاعات استفاده شود. اگر ثبت و ذخیره کردن اين اطلاعات به صورت دستي انجام شود، اين كار بسيار زمان‌بر خواهد بود و ممكن است خطاهاي مختلفي در حين ذخيره و بازيابي اطلاعات پيش آيد كه تأثيرات نامطلوبي را به همراه خواهد داشت. سازمان جهاني GS1 براي حل اين مشكل و ايجاد راهكاري براي ثبت خودكار داده‌ها، نمادهايي را ايجاد و به‌صورت استاندارد به دنيا معرفي كرده است.
رايج‌ترين نوع نمادها در جهان، كدهاي ميله‌اي يا همان باركدها هستند و مي‌توان اطلاعات مختلفي را در آنها ذخيره كرد. اين اطلاعات توسط اسكنرهاي ليزري يا تصويري پويش شده و به صورت خودكار به سيستم‌هاي رايانه‌اي انتقال داده مي‌شود. با ذخيره اطلاعات در كدهاي ميله‌اي، مي‌توان در فرايندهاي اطلاعاتي مختلف، سرعت و دقت را افزايش داد و سهولت را ايجاد كرد.
اصلي‌ترين و مهم‌ترین هدف از توليد باركدها اين است كه به سرعت و در اولين مرتبه اسكن شوند تا امور نقطه فروش با حداكثر سرعت ممكن انجام شود و توليدكننده، فروشنده و مشتري به دردسر نيفتند. بنابراين بايد از هر چيزي كه منجر به اختلال در اين موضوع مي‌شود جلوگيري کرد. در ادامه، عواملي را كه باعث اختلال در فرايند اسکن کردن باركدها مي‌شوند معرفي کرده و راه‌هاي جلوگيري از بروز خطا توضيح داده می‌شود.
1- نكات ضروری و مهم در چاپ باركدها
مهم‌ترین نكات و ويژگي‌هايي كه بايد براي چاپ كدهاي ميله‌اي در نظر گرفت تا اطلاعات موجود در باركدها به‌درستي و در اولين مرتبه اسكن خوانده شود و محصول در نقطه فروش به‌راحتي در اختيار مشتري قرار بگيرد، عبارت‌اند از:
1-1 . استفاده از رنگ‌های مناسب
رنگ پس‌زمینه و ميله‌هاي باركد بايد طوري انتخاب شود كه اسكنر بتواند به‌راحتي باركد را بخواند. براي اين كار بايد از رنگ‌هاي تيره براي ميله‌ها و از رنگ‌هاي روشن براي پس‌زمينه استفاده كنيد. بهترين حالت ممكن اين است كه رنگ سياه براي باركدها و رنگ سفيد براي پس‌زمينه انتخاب شود؛ اما گاهي اوقات به دليل مسائل برندينگ يا تبليغات، لازم است از رنگ‌هاي ديگري استفاده كنيد، رنگ‌هاي مورد تأييد GS1 براي ميله‌ها، سياه، سبز تيره، آبي تيره و قهوه‌اي تيره و براي پس‌زمینه، سفيد، زرد، نارنجي و قرمز است. توصيه مي‌شود از رنگ‌هاي براق و متاليك براي باركد استفاده نكنيد چون اين رنگ‌ها نور را بازتاب مي‌دهند و عملكرد پويشگر را مختل مي‌كنند.
شكل 1- نمونه‌هايي از باركد با تركيب رنگ مناسب
شكل 2- نمونه‌هايي از باركد با تركيب رنگ نامناسب
1-2 . كوتاه نكردن ارتفاع باركد
كاهش ارتفاع باركدها به دلیل فضاي اندك براي چاپ باركد بر روي بسته محصول، منجر به بروز مشكلاتي در خواندن باركد توسط اسكنر مي‌شود، پس از اين كار اجتناب كنيد. در چنين مواقعي، استفاده از كدهاي EAN-8 كه اندازه کوچک‌تری دارند پيشنهاد مي‌شود.
1-3 . رعايت حداقل كيفيت چاپ
پس از انتخاب رنگ مناسب و اطمينان از ابعاد مناسب باركد، مي‌توانيد آن را براي چاپ بفرستيد. مطمئن شويد چاپخانه باركد را طوري چاپ مي‌كند كه هيچ‌گونه موج يا كجي، چين‌خوردگي، محوشدگي يا پخش شدن رنگ نداشته باشد. يعني ميله‌هاي باركد چاپ شده بايد کاملاً واضح و تميز بوده و به راحتي از هم قابل تشخيص باشند و رنگ آنها در هم فرو نرفته باشد. هرگونه مشكل در اين زمينه، موجب خطا در عمليات اسكن مي‌شود و باركد شما را ناخوانا مي‌كند.
1-4 . حفظ فضاهای خالی اطراف نماد
براي اينكه باركد به‌درستي خوانده شود اسكنر بايد تشخيص دهد كه باركد از كجا شروع شده و به كجا ختم مي‌شود. بنابراين به صورت استاندارد براي باركدهاي GS1 فضاي خالي مشخصي در اطراف نماد در نظر گرفته شده است كه البته اين فضاهاي خالي (Quiet Zone) بايد هم‌رنگ پس‌زمینه باركد باشند. براي اطمينان از اينكه باركد خوانا خواهد بود و خللي در كار اسكنر پيش نمي‌آيد، اين فضاهاي خالي را از بين نبريد و هيچ اطلاعات اضافي در اين فضاها چاپ نكنيد.