اخبار و مقالات

در سالیان اخیر و همزمان با پیشرفت‌های فزاینده تکنولوژی ‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی ، بسیاری از تعاملات در دنیای واقعی به جهان مجازی انتقال یافته است. فشردگی زمان و مکان به عنوان اصلی‌ترین ویژگی این تکنولوژی‌ها، بسیاری از محدودیت‌های جغرافیایی و زمانی را از میان برداشته است و عباراتی مانند پول الکترونیکی، ارتباطات الکترونیکی، دولت الکترونیکی و مفاهیمی مشابه آن ناشی از نقش روزافزون تکنولوژی‌های ارتباطی در زندگی روزمره است. یکی از کنش هایی که تکنولوژی‌های نوین ارتباطی باعث رواج آن شده تجارت الکترونیکی است. امروزه تجارت الکترونیکی به شکل چشمگیری در سطح جهان توسعه یافته و بدنه تجارت جهانی را پوشش داده است. در این شرایط و با در دستور کار قرار گرفتن عضویت ایران درWTO،  ورود تجارت الکترونیکی به ایران امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد.
بسترها و ابزارهای تجارت همواره در حال تحول و دگرگونی است تا دسترسی به منابع را آسان کند و تجارت الکترونیکی یکی از پیامدهای طبیعی فناوری‌های مدرن و از نتایج توسعه ارتباطات است. هدف اصلی تجارت الکترونیکی، نزدیک ‌کردن تولیدکننده به مصرف‌کننده و کم ‌کردن حجم و گستره زنجیره‌های تأمین است. زنجیره تأمین مسیری است که مصرف‌کننده را به تولیدکننده یا تولیدکننده را به تولیدکنندگان دیگر متصل می‌کند و محصول برای رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی باید آن را بپیماید. در این تبادل هر عرضه‌کننده‌ می‌خواهد اطلاعات کامل کالای خود را با کم‌ترین هزینه به بیشترین تعداد مصرف‌کنندگان و درکوتاه‌ترین زمان منتقل نماید و مساله به روز بودن اطلاعات عرضه شده به مشتریان نیز دغدغه دیگری است. هر مصرف‌کننده‌ کالا نیز می‌خواهد اطلاعات کامل عرضه‌کنندگان موجود را با کم‌ترین هزینه و در کوتاه‌ترین زمان، شناسایی و با هم مقایسه نماید. برای دولت نیز آگاهی از وضعیت بازار از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا دولت به عنوان بدنه حاکمیتی و سیاست‌گذار در عرصه تجارت، مسئولیت بهبود روابط تجاری کشور را از طریق کاهش شکاف میان عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان بر عهده دارد.
در این راستا احساس نیاز به بستر استانداردی برای عرضه و تقاضای اطلاعات محصولات به طور جدی احساس می‌شود و ایران کد این بستر را فراهم می‌آورد. نظام ملی طبقه بندی و خدمات شناسه کالا که به اختصار ایران کد نامیده می‌شود می‌خواهد حلقه واسط بین تولید و مصرف کشور را تعریف و تمامی عناصر مرتبط را از منافع خود بهره مند نماید. ایران کد نظامی است که اطلاعات پایه زنجیره تامین در حوزه کالاها و خدمات را تحت کنترل درآورده و با استفاده از رویه‌ها، استانداردها و به ویژه ابزار خبره طبقه‌بندی و کدگذاری کالاها و خدمات، زبان مشترک و مفاهیم همسانی در سطح ملی ایجاد کرده و کلیه اطلاعات اعتباری کالاها و خدمات از قبیل مراجع عرضه‌کننده، مشخصات فنی، استانداردهای ملی و بین‌المللی و … را ثبت، ذخیره، ساماندهی و توزیع می‌نماید.
اجرای این مصوبه دولت می‌تواند به تولید کننده، مسیری را برای عرضه و نمایش توانمندی خود (محصولات) و به مصرف‌کننده بستری برای بررسی، مقایسه، تحلیل و انتخاب کالای مورد نظر خود ارایه دهد. اگر این بستر که از سوی دولت فراهم شده است، مورد استقبال تمامی فعالان عرصه تجارت در سطح کشور قرار گیرد، اثرات چشمگیری از رونق تجاری را برای عرضه‌کنندگان به دنبال خواهد داشت. ایران کد اطلاعات پایه کالا را در سطح زنجیره‌های تأمین به اشتراک می‌گذارد و این امر موجب کاهش هزینه‌های تولید و تبادل کالا می‌شود. همچنین ایران کد یکی از بسترهای لازم برای مبارزه با قاچاق کالا و بستری لازم برای رونق تجارت الکترونیکی یعنی استاندارد‌های معرفی محصولات را فراهم‌ می‌آورد و این مزایا در پیوستن به عرصه‌های جهانی تجارت موثر است.
علاوه  بر الزام گسترش ایران کد ، عوامل دیگری نیز جهت موفقیت و رشد و توسعه تجارت الکترونیکی در ایران الزامی است، از جمله: وجود سیستم بانکی الکترونیکی، تأمین امنیت اطلاعات، تعریف حقوق فردی در ارتباط با محرمانه بودن اطلاعات شخصی، توسعه فناوری‌های عام همچون مهندسی ارتباطات و مهندسی نرم‌افزار از لحاظ دانش فنی مورد نیاز برای پشتیبانی تجارت الکترونیکی، وجود بستری قانونی جهت اجرای تجارت الکترونیکی و … اما یکی از مهمترین این عوامل فرهنگ سازی است و یکی از معضلات فرهنگی کشور،‌ عدم توجه ارزشی به وقت است.‌ تا زمانی که زمان به عنوان مقوله‌ای با ارزش تلقی نشود ناگزیر پدیده‌هایی نیز که باعث صرفه جویی آن می‌شوند، نادیده شمرده خواهند شد. پایین بودن سطح آگاهی مردم نسبت به فناوری اطلاعات در کشور مانع مهمی بر سر رشد پدیده‌های فناوری‌ جدید بشمار می آید و رفع این مشکل نیازمند آموزش مصرف‌کنندگان در زمینه نحوه استفاده از  اینترنت‌‌، رایانه و فرهنگ سازی مناسب توسط دستگاههای زیربط در جامعه در جهت توسعه آگاهی عمومی از مباحث فناوری اطلاعات است. هرچند زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه ای مانند اینترنت در ایران با هزینه‌های ریالی و زمانی زیادی به نتیجه می رسند و پهنای باند اینترنتی و دسترسی آسان و سریع به اینترنت در ایران به آسانی مهیا نیست، اما با وجود چنین مسائلی، توسعه فناوری اطلاعات امری اجتناب‌ناپذیر در چرخه ارتباطات مدرن است و با توسعه دانش عمومی و تخصصی و ایجاد روش‌های بهینه و ایمن‌سازی ساختارها، می توان مشکلات را کاهش داد و برطرف ساخت.
بهره‌گیری خردمندانه از فن‌آوری تجارت الکترونیکی می‌تواند ما را در بهبود کارایی تجاری و حضور فعالتر در عرصه تجارت جهانی یاری داده و به تقویت جایگاه کشور در بازارهای منطقه‌ای و جهانی کمک کند. با وجود چنین شرایطی و با چنین چشم‌اندازی از آینده تجارت الکترونیکی ، بهبود و تسریع توسعه تجارت الکترونیکی نیازمند عزمی ملی جهت اصلاح ساختار و حذف موانع محیطی است. اگر عزم ملی پشتیبان فناوری‌های جدید باشد به موانع دولتی نیازی نخواهد بود و عضویت تولید کنندگان و توزیع کنندگان در سیستم هایی همچون ایران کد تنها نیازمند فرهنگ سازی درست وزمینه سازی‌های لازم خواهد بود.
امید می‌رود با گسترش سیستم ایران کد، توانمندسازی زیرساخت‌های فنی و مخابراتی کشور، بستر سازی مناسب در زمینه امنیت تبادلات داده‌های شخصی و محرمانه، ایجاد نظام بانکداری الکترونیکی نوین در سیستم بانکی کشور، ایجاد دفاتر خدماتی ویژه برای ارائه خدمات صدور امضای الکترونیکی در کشور و پشتیبانی از شرکتهای تجاری فعال در زمینه تجارت الکترونیکی و سامان‌دهی بهینه سیستم پست مرسولات، بستری ترغیب‌کننده و جذاب برای استفاده عمومی و گامی موثر در تحقق تجارت الکترونیکی در کشور عزیزمان ایجاد شود.