استفاده از ایران کد به جای HS

به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز ابعاد ثبت سفارش شامل مفاهیم، کاربردها و چالش‌ها را بررسی کرد.

در این گزارش آمده است: سیستم الکترونیکی ثبت سفارش کالا (ثبتارش) به منظور مکانیزه کردن فرآیندهای مختلف اعم از ثبت نام، ثبت سفارش و کارشناسی آن، مکانیزه ساختن ارتباطات با کاربران و در نهایت مکانیزاسیون ارتباطات سیستم با سازمان‌های مرتبط راه اندازی شده است. فرآیندهای اجرایی این سامانه بدین شرح است: عضویت در سایت، ثبت سفارش جدید یا تقاضای افتتاح، ثبت کالا و مجوز، اخذ ایران کد و کد شبنم، بررسی کارشناس و تحویل برگه ثبت سفارش.

مرکز پژوهش‌ها در این گزارش اعلام کرده است: برای شناسایی کالاها در ثبت سارش از دو سیستم کدگذاری استفاده می‌شود: استاندارد HS و ایران کد. با توجه به محدودیت‌های HS، بهتر است که تمامی فرآیندهای وارداتی بر اساس ایران کد صورت پذیرند. “سامانه اظهارنامه خودکار” یا AMS در ایالات متحده «سامانه کنترل واردات» در اتحادیه اروپا و سامانه «اطلاعات تجاری پیش از ورود» یاACIS در کانادا سامانه‌هایی‌اند که مشابه با ثبت سفارش در ایران عمل می‌کنند.

در این گزارش مندرج است: سیستم الکترونیکی ثبت سفارش کالا (ثبتارش ) به منظور مکانیزه کردن فرآیندهای مختلف اعم از ثبت نام، ثبت سفارش و کارشناسی آن، مکانیزاسیون ارتباطات با کاربران، مکانیزه کردن ارتباطات سیستم با سازمان‌های مرتبط، حذف سیستم‌های پیچیده کاغذبازی و… راه اندازی شده است. در این میان برخی از مشکلات مانند استفاده از سیستم کدینگ HS به جای ایران کد، فروش برگه‌های ثبت سفارش، جعلی بودن پرفورما، عدم امکان اتکا به اطلاعات سامانه ثبت سفارش برای مدیریت تنظیم بازار، صدور ثبت سفارش و کارت بازرگانی به صورت کاغذی، جعلی یا مخدوش بودن برگه ثبت سفارش و استفاده از کارت‌های بازرگانی یک سال مصرف و ارائه مدارک جعلی احراز هویت برای دریافت کارت بازرگانی و… منجر به سوء استفاده از ضعف‌های موجود در این سیستم شده است.

در ذیل به برخی از پیشنهادها برای اصلاح سیستم کنونی ثبت سفارش اشاره شده که عبارتند از:

1- ارتباط سیستمی بین ثبت احوال و سازمان‌های متولی واردات (ثبت سفارش، گمرک، بانک مرکزی و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران) به منظور احراز هویت متقاضیان،

2- ارتقای فنی سامانه و تخصیص قسمتی از مبلغ دریافتی از بازرگانان به منظور پشتیبانی فنی سامانه

3- استفاده از ایران کد به جای HS

4- حذف روال‌های کاغذی ثبت سفارش، کارت بازرگانی و اتصال پایگاه‌های اطلاعاتی ثبت سفارش و کارت بازرگانی، پورتال ارزی و کمرگ و عدم نیاز به صدور کارت بازرگانی و برگه ثبت سفارش به صورت کاغذی،

5- اتصال سامانه گمرک به سامانه ملی رهگیری کالا (موسوم به شبنم) برای صحت سنجی اطلاعات پروفرما و بی‌معنی شدن جعل پروفرما.