آشنایی با موضوع پاسخگویی موثر و کارآمد به مصرف کننده (ECR)
چکیده:
افزایش یکپارچگی زنجیره‌های تأمین و سرعت تبادل اطلاعات بین شرکای تجاری امروزه یکی از مباحث مهم و کلیدی در پژوهش‌های حوزه مدیریت و مهندسی صنایع است. یکی از راه‌های دستیابی به چنین مهمی استفاده از فناوری‌های نوین تکنولوژی اطلاعات مانند تبادل الکترونیکی داده‌ها، خودکار کردن فرایندهای زنجیره تأمین، به اشتراک‌گذاری داده‌ها بین شرکای تجاری و غیره است. بدون شک یکی از نتایج مهم یکپارچگی زنجیره تأمین، حذف هزینه‌های غیرضروری است. پاسخگویی مؤثر و کارآمد به مصرفکننده (ECR) يک استراتژي مديريت زنجيره تأمین است که تلاش مي‌کند تا فعالیت‌های غير مؤثر که منجر به موجودي بيش از اندازه و هزينه‌هاي غيرضروري در تمامی سطوح زنجيره تأمین می‌شود را از بین ببرد. در این راستا کشورهای پیشرو در قاره‌های مختلف جهان تاکنون اقدام به راه‌اندازی مراکز ECR کرده تا از این طریق بتوانند ضمن از بين بردن هزينه‌هايي که براي مشتري ارزش ايجاد نمي‌کنند، به نحو مؤثری تقاضاها و انتظارات مصرف‌کنندگان را برآورده سازند. در این مقاله ضمن تشریح این مفهوم و کارکردها و مزایای آن، با استناد به راه‌اندازی چنین مراکزی در کشورهای مختلف جهان، پیشنهاد تأسیس چنین مرکزی در کشور خودمان به منظور از بين بردن هزينه‌هاي غير ضروري در زنجيره تأمین و سرويسدهي بهتر، سریع‌تر و با کمترين هزينه به مشتريان از طريق فعاليت هماهنگ شرکاي تجاري داده شده است.
1- مقدمه
پاسخگويي مؤثر و کارآمد به مصرفکننده (ECR) شامل مهندسي مجدد، طراحي مجدد و كامپيوتري كردن زنجيره تأمین است كه به خلق ارزش بيشتر براي مصرفکننده كمك ميكند
از سال 1993 تاكنون ECR در بسياري از كشورهاي جهان و در بازارهاي بین‌المللی، به طور موفقیت‌آمیزی پياده شده است و اين كشورها از مزاياي آن، كه در بخشهاي بعد به تفصيل بيان شدهاند سود ميبرند. در همين راستا در تحقيق حاضر ما نيز به دنبال معرفی ECR و بررسي چگونگی اجراي آن در كشورهاي مختلف و استفاده از تجربيات و يافتههاي آنها در اين زمينه هستیم. در ادامه به دليل ارتباط تنگاتنگ ECR و کدگذاري کالاها، به بررسي ارتباط ميان آن و نظام‌هاي کدگذاري کالاها (ازجمله GS1) پرداخته شده است.
2- تعاريف و اصطلاحات
- پاسخگويي مؤثر و کارآمد به مصرفکننده (ECR)
يک گروه مشارکتي تشکيل شده از عناصر زنجيره تأمین که جهت بهبود و بهینه‌سازی مديريت زنجيره تأمین و تقاضا با همديگر فعالیت مي‌کنند تا مزايايي مانند کاهش قیمت‌ها، تنوع بيشتر انتخابها و در دسترس بودن محصولات را براي مشتريان ايجاد کنند. مأموریت ECR خدمتدهي بهتر، سریع‌تر و با کمترين هزينه به مصرفکننده است.
- نقطه فروش الکترونيکي (EPOS)
محلي براي ثبت فروش کالاها به وسیله اسکن کردن بارکد آنها در محل صدور صورتحساب.
- سفارش دهی به کمک کامپيوتر (CAO)
سيستمي است كه هنگامي‌كه موجودي يك قفسه به مقدار كمتر از سطحي كه قبلاً تعريف شده ميرسد، به طور خودكار، سفارش بازپرسازي را توليد ميكند. يك سيستم كامپيوتري، موجودي تمام كالاهاي فروشگاه را پيگيري ميكند و مقادير خروجي و ورودي را اصلاح ميكند.
- برنامه بازپرسازی دوره‌ای (CRP)
اين عمل عرضه پيوسته كالاها ميان يك عرضه‌کننده و شريك تجاری‌اش را تضمين ميكند كه اين كار بر اساس تبادل خودكار اطلاعات مربوط به ميزان موجودي فعلي، ميزان تقاضا و اطلاعات جابجايي اقلام در قالب چارچوبي است كه به وسیله سياست تأمین و عرضه پذيرفته شده باشد. در اين سيستم، عرضه‌کننده در برابر ميزان ذخيره در مركز توزيع خرده‌فروش، مسئول است.
- تحويل مستقيم و بی‌واسطه به مشتری (DSD)
شيوه تحويل كالاي تجاري به طور مستقيم از توليدكننده به فروشگاه خرده‌فروش و حذف انبار خرده‌فروش.
- مرکز توزيع خرده‌فروشی (RDC)
يک نقطه توزيع عملياتي که مقدار مشخصي موجودي در يک منطقه نگهداري مي‌کند. به عبارت ديگر کالا به طور مستقيم از توليدکننده به خرده‌فروش نمي‌رسد، بلکه واسطه‌هايي به عنوان عمده‌فروش وجود دارد.
• نظام کدگذاری اطلاعات اقلام در گردش (GS1 در سطح بین‌الملل)
سيستم کدگذاري کالاها به تما‌مي اقلام و موجوديهاي اطلاعاتي مربوط به آنها کد يگانه تخصيص مي‌دهد. اين کد در قلمرو مورد نظر يکتاست و نظام تخصيص و مديريت آنها در ايران بر عهده مرکز ملي شماره‌گذاری کالا و خدمات ايران است.
- هزينه يابی بر اساس فعاليت (ABC)
يک روش حسابداري که يک کسب‌وکار را قادر مي‌سازد تا بيشتر و شفافتر چگونگي و کجايي يک مزيت و سود را درک کنند. در ABC همه فعالیت‌های اصلي در مرکز هزينه مشخص مي‌شوند و هزينه‌هاي انجام هر يک محاسبه مي‌شود شامل هزينه‌هايي که در مرزهاي ميان کارکردي هستند.
- مهندسی مجدد فرايند کسب‌وکار (BPR)
بازنگري تمام فعالیت‌های شرکت براي بهبود خدمات ارائه شده به مصرفکننده.
- دسته/طبقه (Category)
يک دسته يا طبقه، گروهي مجزا و قابل مديريت از کالاها يا خدمات است که بر اساس نياز مصرف‌کنندگان به هم وابسته مي‌شوند.
- بازپرسازي مؤثر و کارآمد (ER)
فعاليت مشارکتي تأمین‌کننده و خرده‌فروش براي اطمينان از تدارک محصول خوب، در مکان صحيح، در زمان مناسب، با بيشترين کيفيت و از مؤثرترین راه ممکن.
- تبادل الکترونيکي داده‌ها (EDI)
انتقال اطلاعات تجاري از يک کامپيوتر به کامپيوتر ديگر بين شرکاي تجاري بر اساس قالبهاي همسان و مجموعهاي از تراکنشهاي استاندارد.
- انتقال الکترونيکي وجه (EFT)
مديريت جريان پول و زمان پرداخت بين تأمین‌کنندگان و خرده فروشان با استفاده از تبادل الکترونيکي داده ها.