اخبار و مقالات

مقدمه

همچنان که رقابت جهانی‌تر می‌شود؛ نوآوری و خلاقیت نیز از سطح بنگاه- بنگاه به سطح زنجیره تأمین – زنجیره تأمین جابجا می‌شود.
افزایش مزیت رقابتی تنها در صورتی حاصل می‌شود که تمامی بازیگران زنجیره تأمین کاملاً با یکدیگر هماهنگ باشند.
مدیریت زنجیره تأمین دربرگیرنده تمامی برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت فعالیت‌هایی است که در تدارک، تأمین، تبدیل و هماهنگی‌های لجستیکی می‌باشد. از این منظر، مدیریت زنجیره تأمین شامل همکاری و هماهنگی با شرکای زنجیره نیز که می‌توانند تأمین‌کنندگان، واسطه‌ها، ارائه‌دهندگان خدمات شخص ثالث و مشتریان باشند، خواهد بود. در واقع مدیریت زنجیره تأمین، وظیفه یکپارچه‌سازی عرضه و تقاضا در داخل و میان شرکت‌ها را بر عهده دارد. مدیریت لجستیک بخشی از مدیریت زنجیره تأمین است که وظیفه اصلی آن برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل جریان مستقیم و معکوس مواد، کالاها و اطلاعات مرتبط و ذخیره‌سازی آن‌ها به گونه‌ای کارا و اثربخش میان نقطه مبدأ و نقطه مصرف به منظور برآوردن الزامات مشتری می‌باشد.
فعالیت‌های مدیریت لجستیک نوعاً شامل مدیریت حمل‌و‌نقل ورودی و خروجی، مدیریت ناوگان حمل، انبارداری، جابجایی مواد و کالا اجرای سفارش، طراحی شبکه لجستیک مدیریت موجودی برنامه‌ریزی عرضه و تقاضا و مدیریت اشخاص ثالث تأمین‌کننده خدمات لجستیک می‌باشد.
عملکرد لجستیک شامل تدارک و خرید، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی تولید، مونتاژ و بسته‌بندی و خدمات به مشتریان می‌باشد. لجستیک در تمامی سطوح برنامه‌ریزی و اجرا حضور فعال دارد: چه استراتژیک، چه عملیاتی و چه تاکتیکی. مدیریت لجستیک یک عملیات یکپارچه‌سازی است که تمامی فعالیت‌های لجستیکی را با هم هماهنگ ساخته و بهینه می‌نماید.
بدیهی است که تحت این مدیریت فعالیت‌های لجستیک می‌بایست به هماهنگی و یکپارچگی با سایر فعالیت‌ها اعم از بازاریابی، فروش، ساخت و تولید، مالی و فناوری اطلاعات دست یابند.
امروزه اینترنت توانسته است بستری را در جهت صرفه‌جوئی‌های عمده در هزینه‌های زنجیره تأمین و نیز افزایش بازدهي خدمات مشتریان فراهم آورد.
لجستیک الکترونیکی عمدتاً در راستای اهداف شرکت‌هایی است که خواهان استفاده از تجارت الکترونیک در بهبود زنجیره تأمین خود هستند. همچنین، نباید فراموش کرد که لجستیک الکترونیکی محدود به حمل‌و‌نقل نیست، بلکه به طور وسیعی وارد حیطه مدیریت استراتژیک، شده است.
لجستیک چیست؟
لجستیک به معنی یکپارچه‌سازی دو یا چند فعالیت با هدف برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی، کنترل کارآمد جریان مواد و محصولات از مکان اصلی به نقطه مصرف می‌باشد. لجستیک شامل یکپارچه‌سازی اطلاعات، حمل‌و‌نقل، موجودی، انبار، جابجایی کالا و بسته‌بندی می‌باشد. لجستیک به دلیل ماهیتش اغلب مترادف با فعالیت توزیع، هم برای توزیع فیزیکی محصول، مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت خط لوله و هم برای تأمین و حمل‌و‌نقل می‌آید.
توضیحات بکار رفته، برای تعریف اولیه لجستیک، مشابه می‌باشد. برای نمونه، لجستیک به معنی اخذ کالای مورد نظر در زمان و مکان مناسب و وضعیت مورد نیاز مشتریان می‌باشد.

در اصلاح عموم، فرم بسیار معمول لجستیک به صورت تجارتی بر پایه حمل محموله‌های بزرگ از اقلام در اندازه مورد نظر مشتری در مکان جغرافیایی خاص می‌باشد. همچنین محموله‌ها معمولاً توسط کانتینر، بارگیر و یا دیگر واحدها و نه توسط اقلام یا بسته‌های اختصاصی ردیابی می‌شوند.
عملیات لجستیک ممکن است به صورت مفهومی به عنوان زیرمجموعه‌ای از مفاهیم تجارت و عملیات سازمانی دیده شود.
اصولاً عملیات لجستیک ترکیبی از سه مؤلفه کلیدی است که اولین آن، بهره‌وری لجستیک که برای ایجاد استانداردهای بهره‌وری معنادار برای اندازه‌گیری قابلیت ردیابی و مدیریت هزینه‌های لجستیک به کار می‌رود. دومین مؤلفه آن، عمل خدمات لجستیک که با مقادیر استاندارد ردیابی که به قابلیت عملیات لجستیک برای ارائه خدمات به مشتری می‌آید، مرتبط است و درنهایت، سیستم‌های اندازه‌گیری بازده عملیات لجستیک که بر روی کمیت و کیفیت عملیات ردیابی شده تمرکز دارند.
امروزه مدیران به صورت فزاینده‌ای با چالش‌های پیشرفت عملیات لجستیک در سازمان‌هایشان مواجه هستند. هنگامی که یک شرکت با این چالش مواجه می‌شود و ریسک پیشرفت آن را می‌پذیرد، مدیران آن باید رهبری روند تغییرات را به عهده بگیرند. مزیت لجستیک، مدیران و دیگران را برمی‌انگیزد تا عوامل تغییرات لجستیک را بپذیرند. برتری لجستیک، مدیریت تغییرات می‌باشد که بر روی اینکه چگونه به سمت تغییرات در سازمان پیشرفته و برای پشتیبانی تحولات روند لجستیکشان فرهنگ‌سازی کنند، تمرکز دارد.

 تاریخچه لجستیک الکترونیکی

در دهه 90 ، یک شبکه کامپیوتری سیستم باز که به عنوان اینترنت شناخته شد، ارتباطات جهانی را با هزینه نسبتاً کمی مهیا کرد.
فضای سایبر وب جهان‌گستر، به شركت‌ها فرصت برقراری تجارت الکترونیکی با مشتریان به صورت مستقیم و نیز با دیگر شرکت‌های‌ تجاری که بعداً به صورت شریک شرکت در مدیریت زنجیره تأمین درآمدند را مهیا کرد. پیشرفت باورنکردنی اینترنت مسیر تجاری بنگاه‌ها را دست‌خوش تغییرات کرد. پیشرفت‌های اینترنت فرصت‌های زیادی را برای اینکه شركت‌ها روش‌های جدیدی برای برقراری ارتباط شركت‌هاي تجاری دیگر به منظور افزایش مزیت رقابت برآیند، ارائه نمود.
در نتیجه، لجستیک الکترونیکی، به عنوان موضوعی برای برخورداری از پیشرفت اینترنت در رشد اقتصادی و عملکرد تجاری، مطرح شد.
لجستیک الکترونیکی: شفافیت، معتبرسازی و تصدیق تفاوت میان لجستیک سنتی و لجستیک الکترونیکی چیست؟ این سؤال سختی است که ممکن است بهتر باشد، با تجربه مشخصات لجستیک الکترونیکی درک شود.
این تعریف به پشتیبانی لجستیک در وب بر می‌گردد، هرچند که به نظر می‌رسد، لجستیک الکترونیکی، از برنامه‌های کاربردی الکترونیک بر پایه وب که به وسیله سفارش فعال می‌شود، به وجود آمده است، در طول مراحل تا تکمیل رهبری شده و صورتحساب، پرداخت و گزارش به وجود می‌آید.
اگر یک یا چند ابزار لجستیک الکترونیکی، در سفارش برای تحویل زنجیره درخواست شود، آنگاه سه خصوصیت شفافیت، معتبرسازی و تصدیق که به عنوان ارزش افزوده به صورت الکترونیکی برای زنجیره لجستیک الکترونیکی در مقابل سفارش با فکس یا تلفن که در لجستیک سنتی اتفاق می‌افتد، شناخته می‌شود. در حقیقت خصوصیت شفافیت مهم‌ترین تفاوت بین لجستیک سنتی و لجستیک الکترونیکی می‌باشد.
اکنون نگاه دقیق‌تری به مفهوم لجستیک الکترونیکی شده است.

 لجستیک الکترونیکی

لجستیک الکترونیک، «مجموعه اقداماتی است که بر روی شبکه اینترنت صورت گرفته و کارخانجات پراکنده، کامیون‌ها، کشتی‌ها، انبارها و کاربران نهایی را در زمان يكسان، به همدیگر مرتبط می‌سازد». مجموعه اقدامات زنجیره تأمین، تمایل به پراکندگی در قسمت‌های مختلف شرکت دارند و لجستیک الکترونیک بر روی یکپارچگی عملکردهای متعدد شرکت، پافشاری می‌ورزد. لجستیک الکترونیک، چیزی بیش از حمل‌و‌نقل بوده و شامل طیف وسیعی از رویه‌هایی است که در تأمین کالاها و مواد اولیه وجود دارد.
این رویه‌ها شامل، سفارش تدارک و تأمین، مدیریت موجودی، انبارداری و توزیع، کارایی حمل‌و‌نقــل، برنامه زمان‌بندی حرکت محموله، (VEHICLE SCHEDULING) مدیریت بازده (RELURNS MANAGEMENT) و خدمات مشتریان است. ارتباطات، می‌بایستی به هنگام بوده و اطلاعات از طریق سیستم‌های اداری پشتیبانی گردد که در پی کاهش امور دستی و دفتری هستند. به عنوان مثال، می‌توان به شرکت کامپاک (COMPAC) اشاره کرد که به طور چشمگیری اتکای خود را به کاغذ کاهش داده است. استفاده از وب در این راستا برای حذف مبادلات کاغذی، می‌تواند صرفه‌جوئی‌های عظیمی را در هزینه و زمان به همراه داشته باشد. وب، همچنین باعث تسهیل در امر حذف سفارشات خرید، تأییدیه‌های توزیع، صورتحساب‌های مواد و فاکتورها می‌گردد. دور شدن از انجام عملیات کاغذی، می‌تواند سرعت عکس‌العمل شرکت را افزایش دهد و ارتباطات را با افرادی که در نواحی زمانی متفاوتی بوده و یا در شیفت‌هایی خارج از ساعات اداری هستند، بهبود بخشد. یکی دیگر از منافع بالقوه و قابل توجه وب، کاهش اشتباهاتی است که ناشی از فعالیت‌هایی نظیر دوباره وارد کردن اطلاعات، دریافت سفارشات به وسیله تلفن یا نمابر و غيره است. وب، بهبودهایی را در امر تدارکات و عملیات به خصوص در رابطه با دسترسی موجــــــودی و توزیع به موقع امکان‌پذیر می‌سازد. تمامی زنجیره تأمین، می‌بایستی کاملاً آشکار و شفاف باشد. تا بتوان از آن طریق رضایت کامل مشتری را به دست آورد و به کلیه منافع لجستیک الکترونیک رسید. این امر مستلزم حرکت پایاپای اطلاعات و کالاها و خدمـــــات است. در این صورت، مشتری می‌تواند، اطلاعات کامل و به هنگام را از وضعیت محموله خود از طریق اینترنت به دست آورد. تأمین‌کنندگان و توزیع‌کنندگان نیز می‌توانند در زمان کارمندان خود که در گذشته صرف پاسخ به سؤال‌ها درباره موقعیت سفارش می‌شد، صرفه‌جویی کنند. این، تفاوتی اساسی را بین لجستیک در اقتصاد قدیم و جدید، روشن می‌سازد. مشکلاتی که ناشی از شفافیت کانال‌های ارتباطی موجودی بزرگ‌تر است، تنها به خاطر ماهیت فنی آن نیست، بلکه مشکلاتی را نیز شامل می‌شود که ناشی از شفافیت و ارتباطات مشارکتی بین بخش‌های مختلف یک زنجیره تأمین است. بدین خاطر، به نظر می‌رسد که ائتلافی بین بخش‌های مختلف، جهت دستیابی به پیش‌بینی، زمان‌بندی و برنامه‌ریزی منابع دقیق‌تر، ضروری است. در بخش انبار و توزیع، می‌بایستی کنترل موجودی بر روی هر محموله و حتی هر کالا صورت گیرد. مراکز انبار و توزیع باید این انعطاف را داشته باشند که به درخواست‌های متنـــوع مشتریان توجه کنند. نیاز به این انعطاف‌پذیری و سازگاری، با اشکال جدید رقابت بین‌المللی و جهانی (که تغییر دائمی خواسته‌های مشتریان را در پی دارد) بیشتر درک می‌شود. دوباره تأکید می‌شود که آشکار بودن موجودی و نیز شفافیت اطلاعات، دو رکن اسـاسی در سیستم‌های لجستیک الکترونیک جهت وصول به موفقیت هستند. 

اما لجستیک الکترونیک امروزه چگونه سبب کمتر شدن هزینه های مدیریت زنجیره تأمین در امر توزیع کالاها و خدمات شده است؟

 ادامه مقاله لجستیک الکترونیکی را در وبسایت e-code.ir بخوانید.