1– مقدمه

به استناد مصوبه شماره 5169/1901 مورخ 1382/01/20 شورای عالی اداری به منظور افزایش تولید، ارتقاء کیفیت و ساماندهی صنعت فرش دستباف، حل مشکلات بازار عرضه و فروش آن، تهیه ضوابط و الزامات فنی برای تولید و صادرات، حفظ جنبه‌‏های هنری و فرهنگی فرش، کاهش تصدی‏های دولت در امر تولید و فروش و تجمیع وظایف دستگاه‏های دولتی موازی مرتبط باصنعت فرش دستباف بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌‏های بازرگانی،‌صنایع و معادن، جهاد کشاورزی و سازمان مدیریت و برنامه‌‏‎ریزی کشورکلیه امور مربوط به سیاستگذاری، برنامه‌‏ریزی، نظارت ، هدایت و حمایت صنعت فرش دستباف ،‌امور تحقیقاتی و پژوهشی مربوط به آن و تهیه ضوابط و الزامات فنی تولید و صادرات و اقدامات حمایتی از سایر دستگاه‏های اجرایی منتزع و در یک واحد سازمانی (مرکز ملی فرش ایران) در حوزه مرکزی وزارت صنعت، معدن و تجارت تجمیع می‌‏شود.

و همچنین به استناد  بند (ت) ماده (3) قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی به شماره 103742/142 مورخ 1396/11/28 و آيين نامه اجرايي شناسه های كالا و رهگيري كالا موضوع ماده (13) قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز، وزارت صنعت، معدن وتجارت (مرکز ملی فرش ایران) موظف است نسبت به صدور گواهی اصالت به آثار فرش دستباف اقدام نماید.

با عنایت به آخرین تصمیمات متخذه در جلسات پایش معاونت صنایع عمومی، مقرر شد صدور شناسنامه فرش دستباف (گواهی اصالت فرش دستباف) در بستر یک سامانه جامع  با هدایت و نظارت مرکز ملی فرش ایران از طریق کارگزاری‌های رسمی انجام شود.

 2-هدف

تعیین ضوابط اعطای کارگزاری های تایید کیفیت و اصالت فرش دستباف برای صدور شناسنامه فرش دستباف، به منظور هدایت و نظارت بر عملکرد کارگزاری ها

 3-دامنه شمول

این شیوه نامه جهت یکپارچه سازی و ایجاد وحدت رویه در صدور شناسنامه ملی و بین المللی فرش دستباف تدوین شده و کلیه اشخاص حقوقی که متقاضی اخذ کارگزاری رسمی صدور شناسنامه هستند ملزم به رعایت آن می باشند.

 4-تعاریف و اصطلاحات

•  فرش دستباف: بافته ای است گره دار و پرز دار که کلیه  مراحل بافت آن شامل گره زدن و  پودگذاری توسط فرد بافنده با دست (یا با کمک ابزار ابتدایی بافت مانند قلاب و سیخ پودکشی)  تولید می شود.
• کالاهای مشمول: کلیه فرش های دستباف (قالی) ایرانی
• مرکزملی فرش: مرکز ملی فرش ایران  به عنوان متولی فرش دستباف که  تدوین فرایند صدور شناسنامه  و همچنین اعطای کارگزاری رسمی را به عهده دارد.
• مرکزملی شماره گذاری: مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات
•  کارگزار: اشخاص حقوقی که با در اختیار داشتن امکانات، تجهیزات و زیر ساخت های مورد تایید مرکز شماره گذاری کالا و مرکز ملی فرش، اقدام به انجام مراحل صدور شناسنامه فرش می نمایند.
• ارزیاب فرش دستباف: فرد حایز شرایط (مندرج در تبصره  پنج و شش  بند 6-2 )که توانایی کارشناسی و ارزیابی انواع فرش های تولیدی به لحاظ مشخصات فنی از جمله : طرح، رنگ، مواد اولیه و… را داشته باشد.
• سامانه: بستر الکترونیکی فراهم شده توسط مرکزشماره گذاری که وظیفه ثبت اطلاعات فرش های دستباف، طبقه بندی اطلاعات، کدگذاری(بر اساس استاندارد های GS1 و سیستم های کد گذاری مرکز ملی شماره گذاری)، ثبت و ایجاد محتوی شناسنامه فرش دستباف را بر عهده دارد.
•  شناسنامه فرش دستباف: سندی که در آن مشخصات  فنی فرش دستباف و شناسه کالا و کد رهگیری به همراه کدهای ملی و بین المللی معتبر(GS1) ، اچ اس(HS) و آیسیک مربوطه در آن ثبت شده باشد و طبق فرآیند صدور گواهی اصالت کالا و شناسنامه فرش دستباف ایران (پیوست)توسط کارگزاران صادر می شود.

تبصره 1: صدور شناسنامه فرش دستباف امکان بهره مندی خریداران از ضمانت نامه معتبر و خدمات پس از فروش را بر اساس سامانه جامع گارانتی فراهم می نماید.

تبصره2 : الزام صدور شناسنامه برای کلیه فرش های دستباف اعم از فروش داخلی، فرش های صادراتی، فرشهای گران قیمت، فرش های عتیقه و…، بر اساس بخش نامه هایی که از سوی مرکز ملی فرش به مراجع مربوطه نظیر سازمان توسعه تجارت، اتحادیه های صنفی، تعاونی های فرش دستباف، اتاق اصناف و گمرک  اعلام خواهد شد.

• کارگروه انتخاب و تایید کارگزار و رسیدگی به تخلفات: کارگروهی متشکل از رییس مرکز ملی فرش ایران، رییس مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات  و نماینده تشکل های فرش دستباف که با حکم رییس مرکز تعیین شده باشد.
• شناسنامه كالا: مجموعه اي از عناصر توصيفي كالا كه جهت توصيف مشخصات و ايجاد برداشت مشترك از هر قلم كالا در چارچوب همسان تجميع مي شوند و شناسه كالا، شناسه يكتاي اين مجموعه از اطلاعات است.
• شناسه کالا:شناسه های چند رقمی که مبتنی بر یک نظام جامع طبقه بندی کالاست و مشخصات ماهوی هر قلم کالا احصاء و در یک سامانه ثبت می شود و به صورت رمزینه(بارکد) و یا نظایر آن بر روی کالا نصب یا درج می گردد.

 5- شرح وظایف و فرآیند انجام کار در کارگزاری

1-5-  راهنمایی کامل متقاضیان دریافت شناسنامه فرش دستباف جهت ثبت درخواست

2-5- بررسی درخواست متقاضیان شناسنامه فرش

3-5- تهیه عکس مناسب از فرش مورد ارزیابی و بارگذاری در سامانه

4-5- ارزیابی کارشناسی فرش و انطباق مشخصات فرش

5-5- اخذ کد مربوط به فرش از سامانه و آماده سازی شناسنامه فرش

6-5- تحویل و انطباق شناسنامه صادر شده با فرش مورد نظرو نصب برگه مشخصات مربوطه روی فرش های مورد ارزیابی

 تبصره3: تعرفه های مربوط به ارزیابی و صدور شناسنامه فرش دستباف به صورت سالانه توسط مرکز ملی فرش تعیین می شود.

7-5- تهیه گزارش ماهانه از فعالیت ها به مرکز ملی فرش

8-5- ارتقا سطح معلومات کارکنان از طریق دوره های آموزشی تخصصی و مرتبط

6- سازو كار اجرايی و فرآيند انجام كار

1-6- شرايط انتخاب کارگزار:

ثبت و اقامتگاه قانونی اشخاص حقوقي باید در ايران باشد. (دو تابعيتی نباشد)

• عنوان فعالیت در حوزه فرش دستباف و یا صنایع مرتبط با فرش دستباف در موضوع اساسنامه شرکت قید شده باشد.
•  اخذ تایید اهلیت و اعتبار از سوی مرکز ملی فرش : در این خصوص اهلیت و صلاحیت مدیران اتحادیه ها و شرکت های متقاضی مجوز و فعال در حوزه تولید و تجارت فرش دستباف توسط کارگروه انتخاب کارگزاری، در مرکز ملی فرش مورد بررسی قرار می گیرد .

تبصره4: هرگونه تغییرات در اساسنامه شرکت های حقوقی اعم از هیئت مدیره و مدیرعامل و… منجر به بررسی مجدد اهلیت و صلاحیت کارگزاری خواهد شد.

• اخذ تاییدیه فنی از مرکز ملی شماره گذاری: فراهم کردن امکانات و تجهیزات مناسب برای صدور شناسنامه بر اساس نیاز های اعلامی از سوی مرکز شماره گذاری کالا و اخذ تاییدیه فنی برای انعقاد قرارداد براساس شرایط مندرج در سایت www.nncgs1.com/request
• بکارگیری حداقل دو نفر ارزیاب فرش دستباف که  اعتبار نامه مربوط به کارشناسی و تایید فرش دستباف را از مرکز ملی فرش دارا باشند.

تبصره 5: واجدین شرایط ارزیابی لازم است یکی ازشرایط زیر را داشته باشند:

الف- کارشناس رسمی دادگستری با تخصص ارزیابی فرش دستباف

ب- کارشناس ارشد فارغ التحصیل در رشته های فرش دستباف با حد اقل 5 سال سابقه کاری مرتبط

ج‌-  کارشناس فرش دستباف با حداقل 8سال سابقه کاری مرتبط

د‌-   دارا بودن گواهی هنری درجه یک در حوزه فرش دستباف

ه‌- برگزیدگان المپیاد های کشوری علمی و مهارتی فرش دستباف (با 5 سال سابقه فعالیت مرتبط)

و‌- ارزیاب تجربی فرش دستباف با حداقل 10سال سابقه کاری مستند

تبصره6- برای واجدین شرایط  بالا پس از تایید مرکز ملی فرش اعتبار نامه صادر شده و برای همکاری به کارگزاری معرفی می شوند.

تبصره 7- مرکز ملی فرش به صورت ادواری نسبت به تربیت ارزیاب فرش از طریق برگزاری دوره های آموزشی اقدام نموده و برای پذیرفته شدگان در آزمون پایان دوره اعتبار نامه صادر می شود.

• بکارگیری حداقل یک نفر نیروی کارشناس با تحصیلات مربوطه در زمینه فناوری اطلاعات.

2-6- فرآیند اعطای کارگزاری صدورشناسنامه فرش دستباف:

• دریافت رسمی درخواست و مدارک مورد نیاز از متقاضی توسط مرکز ملی فرش
•  بررسی مدارک ارائه شده  و طرح درکارگروه انتخاب توسط مرکز و معرفی واجدین شرایط به مرکز شماره گذاری
•  بررسی و بازدید از امکانات فنی متقاضی کارگزاری توسط مرکز شماره گذاری و اعلام نتیجه به مرکز
•  تایید صلاحیت برای متقاضیان توسط مرکز ملی فرش به مدت دوسال
•  انعقاد قرارداد کارگزاری و اخذ نمایندگی از مرکز ملی شماره گذاری

3-6-مدارک مورد نیاز کارگزاری:

•  ارسال مشخصات فردی مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره ،شرکت ، سهامداران .
•  تصوير كارت ملي متقاضی و یا مديرعامل و اعضای هیئت مدیره
• تصوير كليه صفحات شناسنامه مديرعامل و اعضای هیئت مدیره
•  تصوير كليه صفحات اساسنامه شركت یا اتحادیه و آخرین تغییرات در روزنامه رسمی
• تصویر مدرک تحصیلی مدیرعامل و یکی از اعضای هیات مدیره.
•  سوابق فعالیت و روزمه  اتحادیه و شرکت  شامل:
•  فعالیت تخصصی شرکت در حوزه فرش دستباف (حداقل 5 سال)
• ارایه ضمانت حسن انجام کار (میزان ضمانت براساس قرارداد فعالیت کارگزاری فی مابین مرکز ملی شماره گزاری و متقاضی توسط مرکز تعیین می شود.)

4-6- رسیدگی به تخلفات

پس از احراز تخلف یا عدم فعالیت کارگزاری (بر اساس گزارش تخلفات رسیده، شکایات ذینفعان،بازدیدهای ادواری) مرکز ملی فرش نسبت به رسیدگی به تخلفات، بررسی شکایات اقدام خواهد کرد و گزارش کارشناسی تهیه و به کارگروه انتخاب و تایید کارگزار و رسیدگی به تخلفات ارجاع  و براساس نوع تخلف در کارگروه به شرح زیر تصمیم گیری خواهد شد:

• نسبت به ابطال شناسنامه صادره اقدام خواهد شد و ضرر و زیان تعیین شده توسط مراجع قانونی از طرف کارگزار(ارزیاب) متخلف و بر اساس ضمانت حسن انجام کار، پرداخت می شود.
• فعالیت کارگزاری برای 6 ماه تعلیق می شود.
•  در صورت تکرار تخلف کارگزاری، بر اساس رای کارگروه،  قرارداد کارگزاری بصورت دایمی باطل می شود.

تبصره8: در هر یک از حالات فوق، بازدید از محل کارگزاری، تهیه گزارش، لغو اعتبار، ضبط آن در پرونده کارگزاری و ارسال نامه لغو اعتبار به متقاضی توسط مرکز ملی فرش الزامیست.

این شیوه نامه در 6 ماده و 8 تبصره تنظیم و به تصویب رسیده و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد.

عنوان فرآیند: 

   صدور گواهی اصالت کالا و شناسنامه فرش دستبافت ایران

هدف فرآیند:

مدیریت بهینه در جهت حفظ اعتبار و اصالت هنر فرش ایرانی و پیشگیری از  کپی‌برداری از نقشه‌های ایرانی و بافت فرش تحت عنوان فرش ایرانی و مقابله با جعل و تقلب فرش دستباف ایرانی

مالک فرآیند:

مرکز ملی فرش ایران با همکاری کارگزاری های صدور شناسنامه فرش