۲۹ اردیبهشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی گرامی باد.
۲۹ اردیبهشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی گرامی باد. در دوازدهمین مجمع عمومی کمیته‌ی بین‌المللی موزه‌ها ایکوم (ICOM) که در ۲۸ مه ۱۹۷۷ میلادی درمسکو برپا شد ، روز ۱۸ مه برابر با ۲۹ اردیبهشت به‌عنوان روز جهانی موزه‌ها نام‌گذاری شد.
۲۹ اردیبهشت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی گرامی باد. در دوازدهمین مجمع عمومی کمیته‌ی بین‌المللی موزه‌ها ایکوم (ICOM) که در ۲۸ مه ۱۹۷۷ میلادی درمسکو برپا شد ، روز ۱۸ مه برابر با ۲۹ اردیبهشت به‌عنوان روز جهانی موزه‌ها نام‌گذاری شد.
موزه به چه معناست؟
نام موزه از لغت فرانسوی Musee گرفته‌شده و به معنی مکانی است که مجموعه بزرگی از آثار باستانی و صنعتی و چیزهای گران‌بها را در آن به معرض نمایش می‌گذارند و دانشمندان ، پژوهشگران ، هنرمندان و… از آن استفاده می‌کنند. کلمه موزه را فرانسویان از لغت یونانی گرفته‌اند . موزه نام تپه‌ای در آتن بود که در آن عبادتگاهی برای موزه ( الهه یونانی ) قرار داشت.
تاریخچه موزه در ایران و جهان
موزه همانند بسیاری از پدیده‌های جدید جهان، در قرن نوزده میلادی وارد فرهنگ ایران شد. نخستین موزه‌ها در جهان، مجموعه‌های شخصی بودند که باهدف نمایش برای عموم ایجاد نشده بودند، بلکه صرفا نشان‌دهنده علاقه افراد به شمار می‌آمدند. یکی از نخستین موزه‌ها، موزه «اِشمولین» در آکسفورد انگلستان است که در سال ۱۶۸۳م تأسیس شد. در سال ۱۲۴۹ شمسی، ناصرالدین‌شاه پس از سفر به اروپا و دیدار از موزه‌های کشورهای روسیه، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، سوئیس، آلمان و اتریش، به تقلید از آن‌ها دستور داد تا گوشه‌ای از کاخ گلستان را به شکل موزه درست کنند؛ البته این موزه مختص شاه و اطرافیانش بود. نخستین موزه به شکل امروزی، به دست مرتضی قلی خان ممتاز الممالک و دوستانش در بخش شمالی دارالفنون با ۲۷ شی باستانی به وجود آمد (حسین فتحی لوشانی، «امروز روز جهانی گنجینه است»، همشهری، ۲۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۹).
موزه‌های معروف ایران:
- موزه ایران باستان: این موزه که در مهروموم‌های ۱۶-۱۳۱۴ ش. برای حفظ آثار ملی ، اشیاء تاریخی و عتیقه‌ی ایران تأسیس شد پس از تصویب ِ قانون حفظ آثار ملی ، در سال ۱۳۰۹ که بنا بر آن دولت موظف به حفظ آثار ملی و نظارت در آن‌ها بود بنیان نهاده شد . این موزه ، دارای آثار گران‌بهایی از تمدن ایران از هزاران سال قبل از میلاد تا زمان حاضر است.
- موزه آستان قدس مشهد:اشیاء نفیس آستان مقدس و کتاب‌های آن قبلاً در چند حجره صحن نو قرار داشت تا این‌که در سال ۱۳۱۶ ه. ش از محل درآمد آستان قدس ، بنای موزه‌ی فوق شروع و در سال ۱۳۲۴ پایان یافت. مساحت آن ۹۳۹۸ متر مربع و دارای نفایس بسیاری است ؛ ازجمله کتابخانه‌ی موزه از کتابخانه‌های درجه اول ایران است و از حیث نسخ نفیس خطی قدیمی و نسخ منحصربه‌فرد که در طول چند صدسال گردآوری‌شده ، کم‌نظیر است.
- موزه‌ی مردم‌شناسی درتهران: این موزه در سال ۱۳۱۵ ه. ش تأسیس شد و هدف ِ آن معرفی زندگی طبقات مختلف ایران از دو قرن پیش تا امروز ، آثار هنری ، صنایع‌دستی ، نوع کار و پیشه‌های آنان است.
- موزه پارس در شیراز: موزه‌ی کنونی پارس، همان باغ حکومتی است که طرح آن را کریمخان زند ریخته بود تا این‌که در سال ۱۳۱۴ ه . ش ، اداره‌ی کل باستان‌شناسی ، قسمت شمال و شرق باغ را نرده‌های آهنی کشیده و کم‌کم اشیاء ، آثار تاریخی و نفیس فارس و شیراز را در آن گردآوری کردند.
شعار روز جهانی موزه در سال ۲۰۲۰
شورای بین‌المللی موزه (ایکوم) طبق سنت هرساله خود شعار “موزه‌ها برای برابری: تنوع و فراگیری” به‌عنوان شعار سال در سال ۲۰۲۰ برگزید.
هدف از انتخاب این شعار برای روز جهانی موزه (۱۸ می) در سال ۲۰۲۰، تقویت افزایش تنوع در موسسات فرهنگی و کارکنان موزه‌ها و حمایت کردن از ابزارهایی برای تشخیص و غلبه بر تعصبات در آنچه موزه‌ها به نمایش می‌گذارند و یا داستان‌هایی که روایت می‌کنند، اعلام‌شده است. برگزاری روز جهانی باهدف افزایش آگاهی عموم درباره این امر است که موزه‌ها ابزاری مهم در تبادل فرهنگی، غنی‌سازی فرهنگ‌ها و توسعه تفاهم،همکاری و صلح بین مردم هستند.