نقش لجستیک در زنجیره تامین
چکیده
در دنیای رقابتی امروز با توجه به ویژگی‌های محیط‌های جدید تولیدی و طبیعت مشـتریان، دیگـر شیوه‌های مـدیریت تولیـد گذشته که دارای یکپارچگی کمتری در فرایندها است، کارایی خود را از دست داده اسـت و امـروزه شرکت‌ها نیازمندنـد تـا یکپارچگی را در تمام فرایندهای تولید – از مواد خام گرفته تا مصرف‌کننده نهایی- داشته باشند. مـدیریت زنجیـره تأمین بـه عنوان یک رویکرد یکپارچه برای مدیریت مناسب جریان مواد و کالا، اطلاعات و جریان پول، توانایی پاسخگویی به ایـن شـرایط را دارا است. مدیریت زنجیره تأمین دارای سه فرایند عمده و اصلی شامل: مدیریت اطلاعات، مدیریت لجستیک و مـدیریت روابط است.
چکیده
برای اینکه بدانیم نقش لجستیک در زنجیره تامین چیست ابتدا باید با برخی مفاهیم آشنا شویم. در دنیای رقابتی امروز با توجه به ویژگی‌های محیط‌های جدید تولیدی و طبیعت مشـتریان، دیگـر شیوه‌های مـدیریت تولیـد گذشته که دارای یکپارچگی کمتری در فرایندها است، کارایی خود را از دست داده اسـت و امـروزه شرکت‌ها نیازمندنـد تـا یکپارچگی را در (تمام فرایندهای تولید از مواد خام گرفته تا مصرف‌کننده نهایی) داشته باشند. مـدیریت زنجیـره تأمین بـه عنوان یک رویکرد یکپارچه برای مدیریت مناسب جریان مواد و کالا، اطلاعات و جریان پول، توانایی پاسخگویی به ایـن شـرایط را دارا است. مدیریت زنجیره تأمین دارای سه فرایند عمده و اصلی شامل: مدیریت اطلاعات، مدیریت لجستیک و مـدیریت روابط است.
مدل نقشه راه زنجیره تأمین یا یک رویکرد سیستماتیک جدید برای نگاشت، ارزیابی و بازنگری استراتژی زنجیره تأمین برای حصول اطمینان از انطباق آن با جهت‌گیری شرکت در خصوص موقعیت رقابتی است که در سال ۲۰۱۳ و توسط دیوید هرنان پرز ارائه شد. فعالیت‌های لجستیکی در همه حوزه‌های زندگی انسان به‌طور مستقیم و غیر مستقیم تأثیرگذار هستند؛ از امور فردی و روزمره گرفته تا زندگی خانوادگی و همین‌طور چرخه حیات سازمان‌ها و غیره، همه و همه به صورتی فراگیر متأثر از موضوعات و مفاهیم لجستیکی است و از آنجایی که هدف لجستیک حداقل کردن هزینه‌های سازمان با ایجاد مطلوبیت زمانی و مکانی برای کالا است، روش‌هایی مانند لجستیک ناب، برون‌سپاری، لجستیک مجازی، لجستیک معکوس، لجستیک یکپارچه و مدیریت زنجیره تأمین و سایر نظریه‌ها و روش‌های لجستیکی به دنبال ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان و افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های لجستیکی به عنوان بخش مهمی از هزینه‌های تولید هستند به‌گونه‌ای که توسعه و به‌کارگیری مؤثر علم لجستیک و بهره‌گیری از مفاهیم علمی در مدیریت زنجیره تأمین کالا طی سنوات گذشته در برخی از کشورها موجب کاهش ۵% تولید ناخالص ملی آنان شده است.
در این مقاله ابتدا به تعریف لجستیک پرداخته خواهد شد و سپس تاریخچه لجستیک الکترونیکـی آورده می‌شود، پـس از آن لجستیک الکترونیکی، عملکرد و خصوصیات آن، روند توسعه آن و درنهایت عملکرد آن در زنجیـره تأمین مـورد بررسـی قـرار خواهد گرفت.
مقدمه
در رقابت‌های جهانی موجود در عصر حاضر، باید محصولات متنوع را با توجه به درخواست مشتری، در دسترس وی قرار داد. خواست مشتری بر کیفیت بالا و خدمت‌رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی شده است که قبلاً وجود نداشته است، درنتیجه شرکت‌ها بیش از این نمی‌توانند به تنهایی از عهده تمامی کارها برآیند. در بازار رقابتی موجود، بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی، خود را به مدیریت و نظارت بر منابع و ارکان مرتبط خارج از سازمان نیازمند یافته‌اند. علت این امر در واقع دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار است. بر این اساس، فعالیت‌هایی نظیر برنامه‌ریزی عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه‌ریزی محصول، نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع، تحویل و خدمت به مشتری که قبلاً همگی در سطح شرکت انجام می‌شده اینک به سطح زنجیره عرضه انتقال پیدا کرده است. مسئله کلیدی در یک زنجیره تأمین، مدیریت و کنترل هماهنگ تمامی این فعالیت‌ها است. مدیریت زنجیره تأمین پدیده‌ای است که این کار را به طریقی انجام می‌دهد که مشتریان بتوانند خدمت قابل اطمینان و سریع را با محصولات با کیفیت در حداقل هزینه دریافت کنند. در حالت کلی زنجیره تأمین از دو یا چند سازمان تشکیل می‌شود که رسماً از یکدیگر جدا هستند و به وسیله جریان‌های مواد، اطلاعات و جریان‌های مالی به یکدیگر مربوط می‌شوند. این سازمان‌ها می‌توانند بنگاه‌هایی باشند که مواد اولیه، قطعات و محصول نهایی تولید می‌کنند و یا خدماتی چون توزیع، انبارش، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی ارائه می‌نمایند. حتی خود مصرف‌کننده نهایی را نیز می‌توان یکی از این سازمان‌ها در نظر گرفت.
تعریف لجستیک
لجستیک به معنی یکپارچهسازی دو یا چند فعالیت با هدف برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی، کنترل کارآمد جریان مواد و محصولات از مکان اصلی به نقطه مصرف است. لجستیک شامل یکپارچهسازی اطلاعات، حمل‌ونقل، موجودی، انبار، جابجایی کالا و بسته‌بندی است. لجستیک به دلیل ماهیتش اغلب مترادف با فعالیت توزیع، هم برای توزیع فیزیکی محصول، مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت خط لوله و هم برای تأمین و حمل‌ونقل می‌آید. توضیحات به کار رفته برای تعریف اولیه لجستیک مشابه‌اند؛ برای نمونه، لجستیک به معنای اخذ کالای مورد نظر در زمان و مکان مناسب و وضعیت مورد نظر مشتریان است.
در یک تعریف کلی؛ لجستیک فرایند طرح‌ریزی، اجرا و کنترل جریان کارا و سودمند و ذخیره‌سازی مواد خام، موجودی درون فرایند، محصولات نهایی و اطلاعات مربوطه از نقطه مبدأ تا نقطه مصرف به منظور انطباق با نیازهای مشتری است. با چنین تعریف گسترده‌ای لجستیک به طور ذاتی با دیگر عملیات ما پیوند می‌خورد و چه‌بسا نقشی را در درون سازمان شامل شود و یا حداقل بر آنان تأثیر بگذارد.
برای مشاهده مقاله نقش لجستیک در زنجیره تامین وبسیات e-code را مشاهده کنید.