روز جمهوری اسلامی گرامی باد | پرتال اطلاع رسانی مرکزملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران

در روز پربرکت 12 فروردین سال 1358 ساختار جدید سیاسی و اجتماعی، بر مبنای آرای اکثریت مردم (2/98 درصد) انتخاب شد و رسما نظام جمهوری اسلامی توسط مردم مسلمان ایران تأیید کرد.

کلمه جمهوری اسلامی به چه معنایی است؟

کلمه «جمهور» به معنای توده مردم است و گنجانده شدن چنین کلمه ای مردمی بودن یک نظام سیاسیرا نشان می دهد و تأثیر رأی مردم را در سرنوشت خودشان، بیان می کند. واژه «اسلامی» نیز آن را از دیگر نظام های جمهوری جدا می نماید و بر حاکمیت ارزش های الهی و قرآنی بر اجزای نظام دلالت دارد.

چرا کشور به نظام سیاسی جمهوری اسلامی نیازمند است؟

ولی فقیه، بر اساس قانون الهی، ولایت امر و امامت اُمت را بر عهده می گیرد و علاوه بر تأمین زندگی مردم، مسؤول هدایت آنان نیز هست. بدین ترتیب، برای تحقق چنین امر بزرگی، باید رسما نظام مشخصی بر ایران حاکم می شد تا زمینه دست یابی به آن هدف های بزرگ را فراهم آورد. این گونه بود که 12 فروردین پدید آمد و نظام با برکت جمهوری اسلامی، بر کشور عزیز ما سایه افکند.

تفسیر شهید مطهری درباره جمهوری اسلامی

استاد شهید مطهری واژه «جمهوری اسلامی» را چنین تفسیر می کنند : مسأله جمهوری مربوط است به شکل حکومت؛ یعنی این که مردم حق دارند سرنوشت خود را خودشان در دست بگیرند و کلمه «اسلامی» محتوای این حکومت را بیان می کند. به این ترتیب، جمهوری اسلامی؛ یعنی حکومتی که شکل آن انتخاب رئیس حکومت، از سوی عامه مردم است و محتوای آن هم اسلامی است و با اصول و مقررات اسلام اداره می شود.

نقش رأی مردم در نظام جمهوری اسلامی

در نظام جمهوری اسلامی، به رأی و نظر یکایک مردم ارج گذاشته می شود و حاکمانِ برخاسته از میان مردم مسلمان، در جهت تحقق آرمان های اسلامی کوشش می کنند؛ برنامه ها و احکام اسلام را فرا روی خود قرار می دهند و اینگونه، شرع و مردم، هر دو در ساختن جمهوری اسلامی سهیم می شوند، و نظامی مردمی را براساس آموزش های دینی، بنیان می گذارند.

هدف نظام جمهوری اسلامی

هدف نظام جمهوری اسلامی عبارت از رسیدن به آرمان‌های اسلام است، یعنی سعادت مادی و معنوی بشر و پیشرفت در امور زندگی مادی و معنوی. نظام جمهوری اسلامی جهت دستیابی به اهداف دارای رویکرد استراتژیک و رسالت است و این رسالت شامل سه بعد فلسفه وجودی، وجوه ممیزه و مسئولیت‌های نظام اسلامی است که حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در جایگاه رهبری انقلاب اسلامی و ولایت فقیه ابعاد و مولفه‌های مأموریت نظام را در بیانات خود مطرح نموده‌اند.

وجوه ممیزه نظام جمهوری اسلامی از سایر نظام های سیاسی

مستضعف‌نوازی و گرایش به طبقات محروم: مستضعف نوازی و گرایش به طبقات محروم جزو مبانی انقلاب اسلامی هستند که به هیچ وجه نباید تغییر کنند. «جمهوری اسلامی با پیدایش خود، راه نوینی در مقابله با زورگویان طراز اول عالم باز کرد و به ملت‌های مستضعف – مخصوصاً مسلمانان – امیدی تازه بخشیده و رهبرى امام راحل عظیم، بارها قلدران زمان را عملاً تحقیر کرده و دروغ شکست‌ناپذیری آنان را باطل ساخته است و بیشترین اهتمام امت اسلام و ملت ستم‌کشیده‌ را به خود جلب کرده است.

مبارزه با نظام سلطه و استکبار: یکی دیگر از وجوه ممیزه مورد اشاره معظم‌له استکبارستیزی است، در این رابطه می‌فرمایند: تنها جایى که تمام‌قد در مقابل نظام سلطه که مبتنى بر دو رکن سلطه‌گر و سلطه‌پذیر است ایستاده، جمهورى اسلامى است. همچنین فرمودند: تنها دولتی که امروز در کنار ملت خود با سلطه‌ی اقتصادی و سیاسی و فرهنگی استکبار مقابله و در مقابل آن مقاومت می‌کند، دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران است.

اتکای نظام اسلامی به مردم (مردم‌سالاری دینی): جمهوری اسلامی، انقلاب و نظام کارش مردمی است و مردم از ریزترین کارها مطلع می‌شوند؛ مگر آن چیزهایی که گفتنش مفسده‌یی بار بیاورد. در نظام اسلامی – یعنی مردم‌سالاری دینی – مردم انتخاب می‌کنند، تصمیم می‌گیرند و سرنوشت اداره‌ کشور را به وسیله‌ی منتخبان خودشان در اختیار دارند. امروز نظام جمهوری اسلامی یک نظام مردم‌سالار به تمام معناست و در هیچیک از کشورهای اسلامی، مردم‌سالاری به شکل وسیعی که در جمهوری اسلامی هست، وجود ندارد.

اسلامی بودن نظام و حاکمیت قرآنی: در رابطه با این وجه ممیزه معظم‌له فرمودند: حرف جدید انقلاب اسلامی حکومت اسلامی بود. حکومت اسلامی با اهداف اسلامى، با اهداف قرآنى، با اهداف «و للَّه العزّة و لرسوله و للمؤمنین»، با این اعتقاد و باورى که هیچ گونه فشار و تحمیلى نمی‌تواند آن را متزلزل کند شکل گرفته است. امتیاز نظام اسلامی در این است که این چارچوب، احکام مقدس الهی و قوانین قرآنی و نور هدایت الهی است که بر دل و عمل و ذهن مردم پرتو افشانی و آنها را هدایت می‌کند. در نظام جمهوری اسلامی – که نظام الهی و حکومت قرآنی است – انسان‌ها بهتر از دیگر نظام‌ها می‌توانند طهارت خود را تأمین کنند.

وحدت دین و سیاست و احیا ابعاد سیاسی و اجتماعی اسلام: عدم جدایی دین از سیاست از جمله وجوه ممیزه مورد اشاره مقام معظم رهبری است. در این رابطه می‌فرمایند «از بزرگترین خدمات حرکت عظیم دینی ملت ایران، این بود که افسانه‌ی غلط «جدایی دین از سیاست» را زایل کرد و از بین برد. دین و دولت به یکدیگر آمیخته است؛ نه مثل دو چیزی که به هم وصل شده باشند. دین و دولت یک چیز است و جمهوری اسلامی شعار خودش را وحدت دین و سیاست قرارداد.

تحول معنوی و تبدیل آرزوهای مادی به آرزوهای والای انسانی: در نظام اسلامی، آن تحولی که به وجود می‌آید، صرفا تحول سیاسی نیست. فرق اساسی نظام الهی با نظامهای دیگر، همین است. در نظام الهی، انسانها تحول معنوی پیدا می‌کنند. انسان مادی، انسان معنوی و الهی می‌شود و آرزوهای مادی به آرزوهای والای انسانی و خدایی تبدیل می‌گردد.

وحدت دین و اخلاق: حرف جدیدی که نظام جمهوری اسلامی بیان کرد این بود که دین با زندگی یکی است. در مجموعه نظام جمهوری اسلامی، از دین و اخلاق تهی ماندن، یک علامت صد در صد منفی است. هر کس که دین و اخلاق را بیشتر دارد، به لبّ و حقیقت جمهوری اسلامی نزدیکتر است.

حکومت ولایی: حکومت ولایی از دیگر وجوه ممیزه نظام جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه مقام معظم رهبری است. ایشان فرمودند: حکومت در اسلام، حکومت ولایی است و ولایت یعنی حکومت، که با این تعبیر لطیف و متناسب با شخصیت و شرافت انسان بیان شده است.

رابطه عاطفی و قلبی میان ملت و مسئولان: یکی از وجوه تمایز نظام جمهوری اسلامی ایران با دیگر نظام‌ها رابطه عاطفی بین ملت و مسئولین است که رهبر انقلاب در فرمایشات خود بدان اشاره نموده‌اند که در دنیا هیچ کشوری را سراغ ندارم که در آن علقه‌ی عاطفی و رابطه‌ قلبی میان ملت و مسؤولین، مانند ایران باشد.

حاکمیت مردم: مردمی بودن نظام از دیگر وجوه ممیزه نظام است ایشان فرمودند: دوران جمهورى اسلامى، دوران حاکمیت آن کسانى است که از مردمند، با مردمند، منتخب مردمند، در کنار مردمند، رفتارشان شبیه رفتار مردم است. انقلاب صفحه را برگرداند و مردم صاحب کشور، صاحب اختیار کشور و تصمیم‌گیر در مسائل کشور شدند.

حفظ کرامت انسانی: رکن دیگر انقلاب اسلامی، توجه به کرامت انسان است. جامعه‌ای که در یک مجموعه جغرافیایی و سیاسی زندگی می‌کند، کرامتش اقتضا می‌کند که آزاد و مستقل باشد و استعداد او شکوفا شود، بر سرنوشت خود مسلط باشد، مورد تحقیر و اهانت قرار نگیرد و شخصیت ذاتی او بروز کند. این چیزی بود که در طول دوران حکومتهای استبدادی و سپس حکومت وابسته پهلوی نادیده گرفته شده بود. حکومت‌های استبدادی گاهی خدمات بزرگی هم از قبیل فتوحات و عمران و آبادی به ملت کرده‌اند، اما بزرگترین ارزش انسانی هر انسان را که عبارت است از آزادی، اختیار، استقلال و در اختیار داشتن سرنوشت خویش، از ملت ایران گرفته بودند . بحث کرامت انسانی در نظام جمهوری اسلامی در همه‌ی ابعاد آن و در همه‌ی مراتب و طبقات آن مورد نظر است.