نقش لجستیک در زنجیره تامین
چکيده
در دنیاي رقابتی امروز با توجه به ویژگی‌های محیط‌های جدید تولیدي و طبیعت مشـتریان، دیگـر شیوه‌های مـدیریت تولیـد گذشته که داراي یکپارچگی کمتري در فرایندها است، کارایی خود را از دست داده اسـت و امـروزه شرکت‌ها نیازمندنـد تـا یکپارچگی را در تمام فرایندهاي تولید – از مواد خام گرفته تا مصرف‌کننده نهایی- داشته باشند. مـدیریت زنجیـره تأمین بـه عنوان یک رویکرد یکپارچه براي مدیریت مناسب جریان مواد و کالا، اطلاعات و جریان پول، توانایی پاسخگویی به ایـن شـرایط را دارا است. مدیریت زنجیره تأمین داراي سه فرایند عمده و اصلی شامل: مدیریت اطلاعات، مدیریت لجستیک و مـدیریت روابط است.
چکيده
برای اینکه بدانیم نقش لجستیک در زنجیره تامین چیست ابتدا باید با برخی مفاهیم آشنا شویم. در دنیاي رقابتی امروز با توجه به ویژگی‌های محیط‌های جدید تولیدي و طبیعت مشـتریان، دیگـر شیوه‌های مـدیریت تولیـد گذشته که داراي یکپارچگی کمتري در فرایندها است، کارایی خود را از دست داده اسـت و امـروزه شرکت‌ها نیازمندنـد تـا یکپارچگی را در (تمام فرایندهاي تولید از مواد خام گرفته تا مصرف‌کننده نهایی) داشته باشند. مـدیریت زنجیـره تأمین بـه عنوان یک رویکرد یکپارچه براي مدیریت مناسب جریان مواد و کالا، اطلاعات و جریان پول، توانایی پاسخگویی به ایـن شـرایط را دارا است. مدیریت زنجیره تأمین داراي سه فرایند عمده و اصلی شامل: مدیریت اطلاعات، مدیریت لجستیک و مـدیریت روابط است.
مدل نقشه راه زنجیره تأمین یا یک رویکرد سیستماتیک جدید برای نگاشت، ارزیابی و بازنگری استراتژی زنجیره تأمین برای حصول اطمینان از انطباق آن با جهت‌گیری شرکت در خصوص موقعیت رقابتی است که در سال 2013 و توسط دیوید هرنان پرز ارائه شد. فعالیت‌های لجستیکی در همه حوزه‌های زندگی انسان به‌طور مستقیم و غیر مستقیم تأثیرگذار هستند؛ از امور فردی و روزمره گرفته تا زندگی خانوادگی و همین‌طور چرخه حیات سازمان‌ها و غیره، همه و همه به صورتی فراگیر متأثر از موضوعات و مفاهیم لجستیکی است و از آنجایی که هدف لجستیک حداقل کردن هزینه‌های سازمان با ایجاد مطلوبیت زمانی و مکانی برای کالا است، روش‌هایی مانند لجستیک ناب، برون‌سپاری، لجستیک مجازی، لجستیک معکوس، لجستیک یکپارچه و مدیریت زنجیره تأمین و سایر نظریه‌ها و روش‌های لجستیکی به دنبال ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان و افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های لجستیکی به عنوان بخش مهمی از هزینه‌های تولید هستند به‌گونه‌ای که توسعه و به‌کارگیری مؤثر علم لجستیک و بهره‌گیری از مفاهیم علمی در مدیریت زنجیره تأمین کالا طی سنوات گذشته در برخی از کشورها موجب کاهش ۵% تولید ناخالص ملی آنان شده است.
در این مقاله ابتدا به تعریف لجستیک پرداخته خواهد شد و سپس تاریخچه لجستیک الکترونیکـی آورده می‌شود، پـس از آن لجستیک الکترونیکی، عملکرد و خصوصیات آن، روند توسعه آن و درنهایت عملکرد آن در زنجیـره تأمین مـورد بررسـی قـرار خواهد گرفت.
مقدمه
در رقابت‌های جهانی موجود در عصر حاضر، باید محصولات متنوع را با توجه به درخواست مشتری، در دسترس وی قرار داد. خواست مشتری بر کیفیت بالا و خدمت‌رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی شده است که قبلاً وجود نداشته است، درنتیجه شرکت‌ها بیش از این نمی‌توانند به تنهایی از عهده تمامی کارها برآیند. در بازار رقابتی موجود، بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی، خود را به مدیریت و نظارت بر منابع و ارکان مرتبط خارج از سازمان نیازمند یافته‌اند. علت این امر در واقع دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف کسب سهم بیشتری از بازار است. بر این اساس، فعالیت‌هایی نظیر برنامه‌ریزی عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه‌ریزی محصول، نگهداری کالا، کنترل موجودی، توزیع، تحویل و خدمت به مشتری که قبلاً همگی در سطح شرکت انجام می‌شده اینک به سطح زنجیره عرضه انتقال پیدا کرده است. مسئله کلیدی در یک زنجیره تأمین، مدیریت و کنترل هماهنگ تمامی این فعالیت‌ها است. مدیریت زنجیره تأمین پدیده‌ای است که این کار را به طریقی انجام می‌دهد که مشتریان بتوانند خدمت قابل اطمینان و سریع را با محصولات با کیفیت در حداقل هزینه دریافت کنند. در حالت کلی زنجیره تأمین از دو یا چند سازمان تشکیل می‌شود که رسماً از یکدیگر جدا هستند و به وسیله جریان‌های مواد، اطلاعات و جریان‌های مالی به یکدیگر مربوط می‌شوند. این سازمان‌ها می‌توانند بنگاه‌هایی باشند که مواد اولیه، قطعات و محصول نهایی تولید می‌کنند و یا خدماتی چون توزیع، انبارش، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی ارائه می‌نمایند. حتی خود مصرف‌کننده نهایی را نیز می‌توان یکی از این سازمان‌ها در نظر گرفت.
تعريف لجستيك
لجستيك به معني يكپارچهسازي دو يا چند فعاليت با هدف برنامه‌ريزي، پياده‌سازي، كنترل كارآمد جريان مواد و محصولات از مكان اصلي به نقطه مصرف است. لجستيك شامل يكپارچهسازي اطلاعات، حمل‌ونقل، موجودي، انبار، جابجايي كالا و بسته‌بندي است. لجستيك به دليل ماهيتش اغلب مترادف با فعاليت توزيع، هم براي توزيع فيزيكي محصول، مديريت زنجيره تأمين، مديريت خط لوله و هم براي تأمين و حمل‌ونقل مي‌آيد. توضيحات به كار رفته براي تعريف اوليه لجستيك مشابه‌اند؛ براي نمونه، لجستيك به معناي اخذ كالاي مورد نظر در زمان و مكان مناسب و وضعيت مورد نظر مشتريان است.
در يك تعريف كلي؛ لجستيك فرايند طرح‌ريزي، اجرا و كنترل جريان كارا و سودمند و ذخيره‌سازي مواد خام، موجودي درون فرايند، محصولات نهايي و اطلاعات مربوطه از نقطه مبدأ تا نقطه مصرف به منظور انطباق با نيازهاي مشتري است. با چنين تعريف گسترده‌اي لجستيك به طور ذاتي با ديگر عمليات ما پيوند مي‌خورد و چه‌بسا نقشي را در درون سازمان شامل شود و يا حداقل بر آنان تأثير بگذارد.
برای مشاهده مقاله نقش لجستیک در زنجیره تامین وبسیات e-code را مشاهده کنید.